Imperyo Inca

(Ginredirect tikang ha Inca)

An Imperyo Inca (Quechua: Tawantinsuyu, literal nga kasirigngon "An Upat nga mga Rehiyon"[1]), amo an gidadako-i nga imperyo ha san-o umabot hi Columbus nga Amerika,[2] ngan bangin an gidadakoi nga imperyo han kalibutan ha temprano nga ika-16 gatostuig.[3] An sentro pan-administratibo, politikal ngan militar han imperyo in namutangan ha Cusco ha moderno nga panahon Peru. An sibilisasyon Inca in tumubo tikang ha mga kabugkiran han Peru han mga ika-13 siglo. An giuurhii nga pagtindog han mga Inca in ginsakop han mga Espanyol han 1572.

Tikang 1438 tubtob 1533, an mga Inca in gin-sakop an haluag nga bahin han katundan Salatan America, nga nakasentro ha Kabugkiran Andes, gamit an konkista ngan makamurayaw nga assimilasyon, ngan iba pa nga mga paagi. Han iya pinakadako, ini nga imperyo in dagdudugtong han Peru, ngan dako nga bahin han moderno nga Ecuador, katundan ngan salatan nga Bolivia, norte katundan han Arhentina, norte ngan butnga nga Chile ngan gutiay nga bahin han salatan katundan Colombia ha uusa nga estado nga maikokompara ha mga makasaysayan nga mga emperyo han Eurasia. An opisyal nga pinulongan amo an Quecha. Damo nga lokal nga porma hin pag-singba in nagpapadayon ha imperyo, kasagaran nanginginlabot han lokal nga sagrado nga mga Huaca, pero an pamunuan han Inca in nag-aghat pagsingba han Inti-ira diyos han Adlaw- ngan ginpapatuman an soberanya labaw ha iba nga mga kulto sugad han Pachamama.[4] An mga Inca, ginkokonsiderar an ira hadi, an Sapa Inca, nga an "anak han adlaw".[5]

Pinanbasaran igliwat

  1. McEwan 2008, p. 221.
  2. Schwartz, Glenn M.; Nichols, John J. (15 August 2010). After Collapse: The Regeneration of Complex Societies. University of Arizona Press. ISBN 978-0-8165-2936-0. https://books.google.com/books?id=_gsFrnn9RzQC. 
  3. Moseley, Michael E. (2001), The Incas and their Ancestors, London: Thames and Hudson, p. 7
  4. "The Inca - All Empires".
  5. "The Inca." The National Foreign Language Center at the University of Maryland. 29 May 2007. Retrieved 10 Sept 2013.