Partido Independentista Puertorriqueño

An Partido Independentista Puertorriqueño o PIP (ha literal nga Winaray: Partido hin Puertorriqueño nga Paglugaríng o Partido hin Paglugaring han Puerto Rico; ha Iningles: Puerto Rican Independence Party) usa nga Puertorriqueño nga partido ha politika nga nagkakampanya para han paglugaring o independensya han Puerto Rico tikang han Estados Unidos. Amo ini an usa han tulo nga mga dako nga partido ha politika ha Puerto Rico ngan amo ini an ikaduha nga pinakamaiha na han ngatanan nga mga rehistrado nga mga partido ha politika.

Partido hin Paglugaring han Puerto Rico Partido Independentista Puertorriqueño
Presidente	Rubén Berríos Martínez (Mangulo; Demokrata Sosyal ngan Mangulo ha Dungog han Socialista Internasyonal)
Secretary-General	Juan Dalmau Manuel Rodríguez Orellana (Maghirilom hin mga Relasyon ha Amihanan nga Amerika)
Sugbong-Mangulo	María De Lourdes Santiago
Ehekutibo nga Mangulo	Fernando Martín García
Representante	Víctor García San Inocencio
Gintukod	Oktubre 20, 1946
Pamunuan	San Juan, Puerto Rico.
Ideolohiya	Pan-gios hin Kagawasan nga Nasodnon, Demokrasya sosyal, Liberalismo Sosyal, Pan-Latinoamericanismo
Kamutangan ha politika	Butnga, Butnga-wala
Panlangyaw nga pagdugtong	Sosyalista Internasyonal (SI)
Mga kolor	Lunghaw (Berde) & Busag
Mga lingkoran ha Senado han Puerto Rico	1 / 27
Mga lingkoran ha Balay hin mga Representante han Puerto Rico	0 / 51
Websayt
www.independencia.net
Bandira han partido

An mga nasunod han pagtu-o o ideyolohiya han PIP tinatawag nga mga independentista, pipiolo, o kundi man mga pro-independence activist (o "mga aktibista nga uyon hin paglugaríng") han mga nag-Iiningles.

Kaagi ngan kasaysayan

Nagtikáng an partido nga amo an elektoral nga bahin han Puertorriqueño nga pakigbisog independentista. Amo ini an gidako-i han mga independentista nga mga partido, ngan amo la ini nga partido independentista nga aada han balota ha mga pinili-ay (an iba nga mga kandidato kinahalanglan igsurat).

Pagtukod

Gintukod an partido dida han Oktubre 20, 1946 ni Gilberto Concepción de Gracia (namatay han 1968). An iya pamati nga an independentista nga pakigbisog "gintraydoran" han Partido Popular Democrático, nga han una nagkapot han kataposan nga panuyo han independensya.

Mga 1970 nga dekada

An Bandira han Puerto Rico (1895), nga nagkaada han kahulugan han mga hingyap han pakigbisog para han paglugaríng han Puerto Rico, nga yana ginbabandilyo han Partido Independentista Puertorriqueño (PIP) ngan iba nga mga organisasyon

Han 1971, an bag-o nga na-elihir nga kandidato han PIP hin pagkagobernador nga hi Rubén Berríos, nga an pangidaron 31, namuno hin protesta patok han U.S. Navy ha Culebra. Hadto nga panahon, ginhukman hiya nga salaan han korte hin pagtalapas ngadto hin mga katunaan federales ngan ginpriso hiya hin tulo ka bulan ha Fox River State Penitentiary. Dida han mga pinili-ay han 1972 nagkaada han gidako-i nga pagtubo an PIP han kaagi hini ha pagkampanya hin sosyalista, ugop-hin-trabahante, ngan ugop-hin-kablas nga kampanya. Katapos hin usa nga tuig, dida hin katitirok hin mga delegado, nagdeklara hi Ruben Berrios nga waray lugar para hin Marxismo an partido, ngan tungod hini, iya ginpa-iwas an ngatanan nga mga api hin grupo nga an tawag mga "tercerista". Ini nga grupo, ha urhe nga panahon, nagtukod han Movimiento Socialista Popular, an nag-una han Movimiento Socialista de Trabajadores.

Mga 1990 nga dekada

Han 1999, an mga namuno han PIP, labi na hi Rubén Berríos, nahi-apil han mga protesta patok han Navy ha Vieques nga gintikang han mga bungtohanon han Vieques patok han presensya han militar Estadounidense dida han isla-nga-bungto.

2004 nga pinili-ay

Dida han pinili-ay han 2004, nadilikado hin kawara an PIP tikang han balota kay nakakuha la ini hin 2.4% kan botos han katawhan (Sumala han mga balaod hin pinli-ay han Estado Libre Asociado han Puerto Rico, in partido nga makakarawat hin guruguti-ay hin 3% han botos igkikita nga nawarâ). An suporta ha isla para han PIP mga 10% ngan an PIP naka-elihir hin usa nga Senador ngan usa nga Representante nga amo an mga nayakan para han Partido Independentista Puertorriqueño ha Senado han Puerto Rico ngan ha Balay hin Representante han Puerto Rico. Bisan pa kon sugad, an namuno han partido nga hi Rubén Berríos, nagpasamwak nga kon mahinabo ini, an mga namumuno han partido ngan an mga nasuporta hini maniniguro nga igbabalik an partido ha balota. Gintuman ini nga saad, ha waray pa maglabay hin duha ka semana, an liderato han PIP ngan an mga api hini nakakuha hin sobra usa ka gatos kag lima ka yukot nga mga gin-notaryo nga mga pirma (105,000) tikang han mga botante han Puerto Rico. Ha iba nga sumat, hi María De Lourdes Santiago amo an nagin syahan nga babaye nga api han PIP nga na-elihir ha Senado han Puerto Rico. Hi Victor Garcia San Inocencio, na-elihir hin ikatulo nga term ha Balay han Reperesentante han Puerto Rico nga diin usa hiya nga Representante ngan nayakan para han PIP tikang han Enero 1997.

Kitaa gihapon

• Puerto Rico