Marso

An Marso amo an ikatulo nga bulan han tuig ha Gregoryano nga Kalendaryo ngan usa han pito nga Gregoryano nga bulan nga mayda katloan kag usa (31) nga adlaw. Ha Winaray, tinatawag gihapon ini nga bulan nga Karayapanhon.

Natikang iton Marso (ha astrolohiya, diri-sidereal) nga iton adlaw ada hiton sinyas han Pisces ngan natapos dida hiton sinyas han Aries. Ha astronomiya, iton adlaw natikang dida hiton kabitun-an han Aquarius ngan natapos dida hit kabitun-an han Pisces.

Ha daan nga Roma, an Marso tinatawag nga Martius, ginngaranan tikang han Romano nga diyos han pan-gubat o pan-gyera ngan an bulan ginkikita nga buynasan nga takna pagtikang hin gyera. Tikang dinhe an ngaran ng Martius amo an nagin marzo ha Kinatsila, ngan marso ha Winaray.

An March ha pagtikang amo an syahan nga bulan han Romano nga kalendaryo tungod kay an mga tighagkot o invierno nga mga bulan han Enero ngan Pebrero diri angay hin pan-gyera, nga amo an esensya hin bisan ano nga estado Italiko. An reporma han kalendaryo ni Julio Cesar han 45 u.k. (45 BC/BCE) amo an nagtikang han tuig nga dida han Enero 1. An tradisyon nga pagtikang han tuig ha Marso nagpadayon ha iba nga mga nasod hin maiha. An Enero 1 ginhimo la nga Adlaw han Bag-o nga Tuig ha Fransya han 1564. Gran Bretanya ngan an iya mga kolonya nagpadayon paggamit han March 25 tubtob han 1752, an tuig mismo nga nagpili hira han Gregoryano nga kalendaryo.

Ha kinadaan nga Helleniko nga sibilisasyon, an Marso tinatawag nga Anthesterion. Ha daan nga Hinapon nga kalendaryo, tinatawag an bulan nga Yayoi (弥生). Ha Finnish, tinatawag an bulan nga maaliskuu, nga diri nasasabtan kon tikang ini diin.

Ha kasaysayan, lakip ha mga ngaran han Marso an Saxon nga pulong Lenctmonat, ginngaranan tungod han equinox ngan han pagtitikahalaba han mga adlaw ngan an nagin kasugad-in-ngaran han Lent. An mga Saxon natawag gihapon hanMarso nga Rhed-monat (tikang han ira diyosa nga hi Rhedam); an mga hadto nga Briton nagtawag han bulan nga hyld-monath (buot sidnong matunog o mabagyo).

Marso, tikang han Très riches heures du duc de Berry

Mga Panhinabo han Marso

• Mardi Gras (Dida hiton nahahamutnga tikang hiton Pebrero 3 tubto Marso 9 ha diri-leap year o Pebrero 4 tubtob Marso 9 kon leap years)
• Marso 7 - National Wag Day (Australya)
• Abohon nga Miyerkoles (Dida hiton panahon tikang han Pebrero 4 tubtob Marso 10)
• Adlaw ni San David (Marso 1)
• Adlaw ni San Patricio (St. Patrick's Day) (Marso 17)
• An equinox nga tinatawag nga vernal o primavera nga equinox ha amihanan nga hemisfero ngan an otonyo nga equinox ha salatan nga hemisfera nanhihinabo hin mga petsa nga nalain tikang hiton Marso 19 tubtob Marso 21 (ha UTC).
• Biyernes Santo (Dida hiton usa nga petsa tikang hit Marso 20 tubtob Abril 23)
• Dominggo han Pagkabanhaw (Dida hiton usa nga petsa tikang hit March 22 tubtob April 25)

Trivia

• Iton Marso natikang hiton amo la gihapon nga adlaw han semana sugad han Pebrero labot la hiton leap year, an hiton sugad liwat nga adlaw han semana han Nobyembre ha tagsa tuig.

Kitaa Gihapon

• Mga anibersaryo ha Kaagi ngan Kasaysayan

Mga Sumpay ha Gawas

• Astronomy Answers article on the seasons