Wikipedia

Kuneiporme

An kyuniporm o kundi man kuneiporme (ha Kinatsila: cuneiforme; ha Iningles: cuneiform) o kundi man Sumero-Akkadiano nga kuneiporme (Iningles: Sumero-Akkadian cuneiform[lower-alpha 1]) usá han mga syahan nga sistema hin pagsurat, nga gin-imbento han mga Sumeriano.[3][4] Naiiba ini tungod han kahimo nga sisip o kalso nga mga tigaman dida hin lutak nga tablea, nga ginhimo hin mangarol nga reed nga stylus.[5][6][7][8] An ngaran nga kuneiporme o kyuneiform ngahaw nangahulogan la nga "kahimo hin sisip o kalso".[9][10]

Ginmawas iní ha Sumer ha urhe nga ikaupat nga millenium UC (an Uruk IV nga panahon) nga mamahayag han Sumeriano nga pinulungan, nga usá nga pinulungan nga isolate, an pagsurat nga kuneiporme nagtikang komo usá nga sistema hin mga pictogram o baga hin hulagway, nga nagtikang hin sarusayo nga sistema hin ginhimo nga mga token nga gingamit ha pag-ihap. Han ikatulo nga millennium, an mga representasyon nga baga hin hulagway naginyano ngan nagin mas abstract nga diin an mga ihap hin mga agi nga gin-gamit nagtikaguti (Hittite nga kuneiporme). An sistema nahihimo hin kombinasyon hin mga logophonetic, kanan-mangarabay nga abakadahan ngan kanan-laton nga mga tigaman.

Mga tigaman

igliwat
  1. ↑ /kjuːˈniːɪfɔːrm/ kew-nee-i-form o kundi man /kjuːˈneɪ.ɪfɔːrm/[1][2] kew-nay-i-form o kundi man /ˈkjuːnɪfɔːrm/[1] kew-ni-form

Mga pinambasaran

igliwat
  1. ↑ 1.0 1.1 "Definition of cuneiform in English". Oxford Dictionaries. Ginhipos tikang han orihinal han Septyembre 25, 2016. Ginkuhà Hulyo 30, 2017.
  2. ↑ Cuneiform: Irving Finkel & Jonathan Taylor bring ancient inscriptions to life. The British Museum. Hunyo 4, 2014. Ginhipos tikang han orihinal han Oktubre 17, 2015. Ginkuhà Hulyo 30, 2017.
  3. ↑ Egyptian hieroglyphs date to about the same period, and it is unsettled which system began first. See Visible Language. Inventions of Writing in the Ancient Middle East and Beyond, Oriental Institute Museum Publications, 32, Chicago: University of Chicago, p. 13, ISBN 978-1-885923-76-9
  4. ↑ Ipakita an sayop: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named web_sumerianshakespeare
  5. ↑ Cammarosano, Michele (2017–2018). "Cuneiform Writing Techniques". cuneiform.neocities.org. Ginkuhà Hulyo 18, 2018.CS1 maint: date format (link)
  6. ↑ Cammarosano, Michele (2014). "The Cuneiform Stylus". Mesopotamia. XLIX: 53–90 – via https://osf.io/dfng4/.
  7. ↑ Bramanti, Armando (2015). "The Cuneiform Stylus. Some Addenda". Cuneiform Digital Library Notes. 2015 (12).
  8. ↑ Taylor, Jonathan. "Wedge Order in Cuneiform: a Preliminary Survey" (ha English). Cite journal requires |journal= (help)
  9. ↑ tikang hin Bag-o nga Linatin cuneiformis, nga nahimo hin cuneus "sisip" o "kalso" ngan forma "kahimo" (ika-17 nga gatostuig) han kasurat dida han ika-19 nga gatostuig (Henry Creswicke Rawlinson, The Persian Cuneiform Inscription at Behistun, Decyphered and Tr.; with a Memoir on Persian Cuneiform Inscriptions in General, and on that of Behistun in Particular (1846). Iba nga mga ngran nga tikang-hin-kahimo aada ha iba nga mga pinulongan sugad han Finnish nuolenpääkirjoitus "arrowhead nga pagsurat", Hebrew כתב יתדות "stake nga pagsurat", ngan Persian میخی ngan Dutch spijkerschrift, nga duha nangangahulogan nga "raysang nga pagsurat".
  10. ↑ An pulong nga "cuneiform" ha Ininglis ginhunahuna han 1700 han Ingles nga orientalista nga hi Thomas Hyde (1663–1703):
    • Thomas Hyde, Historia Religionis Veterum Persarum, ... [History of religion of the ancient Persians ... ] (Oxford, England: Sheldonian Theater, 1700), p. 526. [ha Linatin] Ha mga pagkli 526–527, ginpapahayag ni Hyde an kuneiporme nga natad-an ha Persepolis. Tikang han p. 526: "Istiusmodi enim ductuli pyramidales seu Cuneiformes non veniunt in Gavrorum literis, nec in Telesmaticis, nec in Hieroglyphicis Ægypti; sed tales ductus (tam inter seinvicem juxta positi quam per seinvicem transmissi) sunt peculiares Persepoli ..." (Tungod mga sugad nga magnipis nga piramide o sisip nga mga kahimo waray dida han mga agi han mga Gavres [ginsusurat hin dirudilain sugad han Gabres, Guebers, Ghebers, o kundi man Chebers, usá nga daan nga Ingles nga ngaran para han mga Zoroastrianista, usá nga kahadto nga kulto hin nasingba hin kalayo; an pulong nga Gavres ginkuha tikang han Pinersyano nga pulong gaur nga nangangahulogan "infidel"], diri liwat ha mga dagon, diri liwat ha Ehiptohanon nga mga hierogliph; pero ini nga mga drawing (nga hagrani an kabutang ha butnga han tagsa nga [gintuyo nga] igpadara pinaagi hin tagsa) naiiba ha Persepolis, ... )
    • (Meade, 1974), p. 5. Ginhipos 2016-12-19 han Wayback Machine
    Sumala kan (Meade, 1974), p. 5, an Aleman nga naturalist, mediko, ngan explorador Engelbert Kaempfer (1651–1716) ginsisiring nga amo an naghunahuna han pulong nga "cuneiform"; kitaa:
    • Kaempfer, Engelbert, Amoenitatum Exoticarum ... [Of Foreign Charms ... ] (Lippe (Lemgoviae), (Germany): Heinrich Wilhelm Meyer, 1712), p. 331. On p. 331 Kaempfer describes cuneiform as: " ... formam habentibus cuneolorum; ... " ( ... having the form of wedges; ... ). [Note: A sample of the cuneiform from Persepolis appears on the plate following p. 332. ]
    However, on pp. 317–318, Kaempfer states that he had read Thomas Hyde's book Historia Religionis Veterum Persarum:
    • From pp. 317–318: "Cl. Thomas Hyde, Anglus, Vir in linguis & rebus exoticis præclare doctus, in Hist. Relig. vet. Pers. & Med. ... " (The famous Thomas Hyde, an Englishman, a man well trained in languages and in exotic things, in [his] Historia Religionis Veterum Persarum ... )
  Usa ka turók ini nga barasahon. Dako it imo maibubulig ha Wikipedia pinaagi han pagparabong hini.
Ginkuha tikang ha "https://war.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuneiporme&oldid=6252992"