Komunidad autonoma han Espanya

(Ginredirect tikang ha Komunidad Autonoma han Espanya)

An komunidad autonoma han Espanya (Kinatsila: comunidad autónoma, Vinasco: autonomia erkidegoa, Kinatalan: comunitat autònoma, Ginalyego: comunidade autónoma)[lower-alpha 1] amo in usa nga entidad ha teritoryo nga, pinaagi han sugo han batakan-balaod han Estado espanyol, in gintaga-an hin autonomiya lehislatiba ngan mga ehekutiba nga gahom, agod magmadali an pagdumara han mga ginrerepresenta hini.

Mapa han mga komunidad autonoma han Espanya

Istruktura igliwat

Espanya
 

Ini nga barasahon kabahin han serye nga:
Politika ngan kagamhanan han
Espanya

Kitaa gihapon:
Politika nga Ganghaan · edit

An istruktura han Estado Espanyol ha mga Komunidad Autonoma ginkilala ngan gin-garantiya dida han Konstitusyon Espanyola han 1978. An artículo 2 hini nakilala ngan nagarantiya han katungod han autonomiya han mga nasyonalidad ngan mga rehiyon nga amo an nakompone han Estado. Ini nga disposisyon nahibase dida han premisa han diri-mawawara nga kahiusa han nasod espanyola, patria han ngatanan nga espanyol.

An texto dida han Konstitusyon nag-establisar han mga gahom nga puyde gamiton han mga Komunidad Autonoma ngan han mga poder nga nahapabilin han Estado.

An pagbahin ha politika ngan administratiba han Espanya ada hin forma hin napulo kag pito (17) nga komunidad autonoma, ug dugang han Ceuta ngan Melilla, nga diin an mga estatuto hin autonomiya naghahatag hini nga mga syudad han ranggo nga mga syudad autonoma.

An pagpromulgar han Konstitusyon Espanyola han 1978, nga naghatag hin katungod ha autonomiya han mga nasyonalidad ngan mga rehiyon nga nakompone han nasod espanyola, nag-implementa hin pagbalhin hin 180 ka grados tikang han patakaran han naha-una nga rehimen, nga nahibase ha mga tradisyonal nga plano ha pag-sentralisar. Ini naghatag hin solusyon hin problema nga pirme nagbabalik-balik ha kaagi han Espanya komo resulta han mga dirudilain nga identidad nga diin ginhimo an kahiusa han nasod espanyola.

Katapos han pagratifika han Konstitusyon, ngan komo resulta han pag-implementa han mga prinsipiyo nga nahimutang han Título VIII hini, dida han paglabay hin pira la ka mga tuig, natapos an proseso han pag-instaurar han mga 17 ka komunidad autonoma ngan nahi-aprobado an mga Estatuto hin autonomiya. Ginpanaga-an gihapon ini hin mga ira kalugarinon nga mga organo hin gobyerno ngan mga institusyon representatiba. Usa nga importante nga detalye han proseso nga nahabutang han Konstitusyon Espanyola, amo nga an diri ini gin-oobliga ha mga rehiyon, pero, ini, usa nga katungod para han mga rehiyon.

Tikang han tuig 2003 ngan para hin mga panuyo estadístiko, nga nahabase dida han mga normativa europea ngan gin-determina pinaagi han EUROSTAT, mabibilngan an mga unidad NUTS ha kabaskog ha Unyon Europeo. An 17 nga komunidad autonoma espanyola mabibilngan nga nahiklasipika dida han mga handana nga NUTS-2.


Mga Precedente ha Balaodnon Espanyol igliwat

Waray mga precedente han mga Komunidad Autonoma ha iba nga mga ordenamiento nga huridiko, usa ini nga bag-o nga formula huridika.

Tabla han mga Komunidad igliwat

An mga napulo kag pito (17) nga komunidad autonoma, upod an ira mga probinsya ngan an ira mga tagsa-tagsa nga kapital, amo an:

Bandira Ngaran Estatuto hin Autonomiya Pamunuan Mga probinsya Pamunuan han probinsya Nahamutangan
  Andalucía1 Estatuto de Autonomía de 2007 (ha pagsaliwan han kasanhi nga Estatuto, han 1981)   Sevilla   Almería   Almería  
  Cádiz   Cádiz
  Córdoba   Córdoba
  Granada   Granada
  Huelva   Huelva
  Jaén   Jaén
  Málaga   Málaga
  Sevilla   Sevilla
  Aragón1 Estatuto de Autonomía de 2007 (ha pagsaliwan han kasanhi nga Estatuto, han 1982)   Zaragoza   Huesca
Ar. Uesca
  Huesca
Ar. Uesca
 
  Teruel
Ar. Tergüel
  Teruel
Ar. Tergüel
  Zaragoza   Zaragoza
  Asturias
(Principado de Asturias)
Ast.Principáu d'Asturies2
Estatuto de Autonomía de 1981 (ginreporma han 1991, 1994 y 1999)   Oviedo
Ast.Uviéu
  Asturias   Oviedo
Ast.Uviéu
 
  Baleares
(Illes Balears)3
Estatuto de Autonomía de 2007 (ha pagsaliwan han kasanhi nga Estatuto, han 1983)   Palma de Mallorca   Islas Baleares
Cat. Illes Balears
Palma de Mallorca  
  Canarias1 Estatuto de Autonomía de 1982 (ginreporma han 1996)   Las Palmas de Gran Canaria ngan
  Santa Cruz de Tenerife (ginsaro)
  Las Palmas   Las Palmas de Gran Canaria  
  Santa Cruz de Tenerife   Santa Cruz de Tenerife
  Cantabria4 Estatuto de Autonomía de 1981 (ginreporma han 1991, 1994, 1997, 1998 ngan 2002)   Santander   Cantabria   Santander  
  Castilla-La Mancha1 Estatuto de Autonomía de 1982 (ginreporma han 1991, 1994 ngan 1997)   Toledo   Albacete   Albacete  
  Ciudad Real   Ciudad Real
  Cuenca   Cuenca
  Guadalajara   Guadalajara
  Toledo   Toledo
  Castilla y León1 Estatuto de Autonomía de 1983 (reformado en 1988, 1994, 1999 y 2007)   Valladolid   Ávila  Ávila  
  Burgos  Burgos
  León  León
  Palencia  Palencia
  Salamanca  Salamanca
  Segovia   Segovia
  Soria  Soria
  Valladolid  Valladolid
  Zamora   Zamora
  Cataluña
Cat. Catalunya
Arn. Catalonha
  Barcelona   Barcelona   Barcelona  
  Gerona   Gerona
  Lérida   Lérida
  Tarragona   Tarragona
  Comunidad Valenciana   Valencia   Alicante   Alicante  
  Castellón   Castellón de la Plana
  Valencia  Valencia
  Extremadura   Mérida   Badajoz  Badajoz  
  Cáceres   Cáceres
  Galicia  

Santiago de Compostela

A Coruña   A Coruña  
  Lugo   Lugo
  Ourense   Ourense
  Pontevedra   Pontevedra
  La Rioja   Logroño   La Rioja  Logroño  
  Madrid Madrid Madrid   Madrid  Madrid  
  Murcia   Murcia   Murcia  Murcia  
  Navarra   Pamplona   Navarra  Pamplona  
  País Vasco   Vitoria-Gasteiz   Álava   Vitoria-Gasteiz  
  Guipúzcoa   San Sebastián
  Vizcaya   Bilbao
tigamnan1 = Han mga Estatuto hin Autonomiya han Andalucía, han Aragón, han Canarias, han Castilla-La Mancha ngan han Castilla y León waray gin-ispesipika nga opisyal nga pagtawag para hini nga mga Komunidad Autonoma.

tigmani2 = "La Comunidad Autónoma, comunidad histórica constituida en el ejercicio del derecho al autogobierno amparado por la Constitución, se denomina Principado de Asturias" (An Komunidad Autonomoa, komunidad ha kaagi nga nahimo han kusog ngan katungdanan han autogobyerno nga gintugon han Konstitusyon, tinatawag nga Prinsipado han Asturias)(art. 1.2 del Estatuto de Autonomía de Asturias).
tigamni3 = "La denominación de la Comunidad Autónoma es Illes Balears." (An pagtawag han Komunidad Autonoma amo an "Illes Balears")(art. 1.2 del Estatuto de Autonomía de Baleares).
tigamini4 = "La denominación de la Comunidad Autónoma será la de Cantabria" (An pagtawag han Komunidad Autonoma magigin Cantabria). (art. 1.3 del Estatuto de Autonomía de Cantabria).

Mga Syudad Autonoma igliwat

An mga Syudad Autonoma (Ciudad autónoma) mga syudad nga mayda mga katungod nga harutaas kaysa hin munisipyo (ini puyde magpagawas hin mga regulasyon nga ehektutiba, upod hin dugang pa nga mga katungdanan) pero diri sugad hin usa nga komunidad autonoma (waray ini mga kalugaringon nga kamara lehislatiba).

  Mga Syudad Autonoma Nahamutangan
   Ceuta  
   Melilla  

Mga tigaman igliwat

  1. Pagluwás ha mga pinulongan han Espanya:

Mga kasarigan igliwat

Kitaa gihapon igliwat

Mga sumpay ha gawas igliwat



Mga Komunidad Autonoma han Espanya  
Mga Komunidad Autonoma
Andalucía  · Aragón  · Asturias/Asturies  · Kapuropod-an Balear/Islas Baleares/Illes Balears  · Islas Canarias  · Cantabria  · Castilla-La Mancha  · Castilla y León  · Cataluña/Catalunya  · Extremadura  · Galicia/Galiza  · Madrid  · Murcia  · Navarra  · La Rioja  · Comunidad Valenciana/Comunitat Valenciana  · País Vasco/Euskadi
Mga Syudad nga Autonoma
Ceuta  · Melilla
Mga Plaza de soberanía
Islas Chafarinas  · Isla Perejil  · Peñón de Alhucemas  · Peñón de Vélez de la Gomera