Joseph Smith
Hi Joseph Smith, Jr. (Disyembre 23, 1805 – Hunyo 27, 1844) in uska pinuno hin relihiyon nga nagtukod han Latter Day Saint movement.
→ Hi Propeta Joseph Smith in usa nga propeta o manaragna han Dios.
→ Hi Propeta Joseph Smith an propeta nga nag pahi-uli han tinuod nga singbahan han Ginoo Jesucristo (An Singbahan ni Jesucristo han mga Baraan ha Urhi nga mga Adlaw) mahuman ini in mag-apostasiya.
→ Hi Propeta Joseph Smith an propeta nga naghubad han usa nga kadaan nga Baraan nga Kasuratan nga tinatawag nga Libro ni Mormon ha Ingles nga pinulungan.
Pahiuna
An Libro ni Mormon in usa nga libro han baraan nga kasuratan nga paropareho han Biblia. Ine in sinurat mahitungod han kanan Diyos pakigsarosarabut han mga kadaan nga nag-ukoy ha America ngan mayada sulod, sugad man had Biblia, nga kabug-osan han waray katapusan nga ebanghelyo.
Ine nga libro in ginsurat hin damo nga mga propeta hadton una nga mga panahon pinaagi han espiritu han panagna ngan pagpapahayag. An ira mga pulong, nga ginsurat ha bulawan nga mga lamina, in ginsaysay ngan ginpahalipot han propeta nga nagsusurat nga ginngangaranan kan Mormon. Ine nga sinurat in nagsusumat han mga pangasoy han duha nga dagko nga sibilisasyon. An usa hine in tikang ha Jerusalem hadton tuig 600 B.C., ngan kahuman nagkabulag ngadto hin duha nga nasud, nga kinikilala nga mga Nephite ngan mga Lamanite. An lain liwat nga hugpo in umabot sayo pa han paglipongon han Ginoo an pinulungan dida han Tore ha Babel. Ine nga mga hugpo in kinikilala nga mga Jaredite. Paglabay hin pira kayukot katuig, ine ngatanan in napoo labot la han mga Lamanite, nga ine in nagin uray nga ginikanan han mga Indiyan didto ha America.
An pinakadako nga nahinabo nga nahisurat dida han Libro ni Mormon amo an pagbisita han Ginoo Jesucristo ngadto han mga Nephite katapos han iya pagkabanhaw. Ine in nagsasaysay han mga tutdo han ebanghelyo, naghatag han plano han katalwasan, ngan nagsusumat han mga tawo kun ano an ira bubuhaton para makuha an kamurayawan hine nga kinabuhi ngan han waray katapusan nga katalwasan ha tiarabot nga kinabuhi.
Katapos ni Mormon makompleto an iya mga sinurat, iginhatag niya ine nga pangasoy ngadto han iya anak nga hi Moroni, nga nagdugang han iya kalugaringon nga mga pulong ngan gintago ine nga mga lamina dida han bungtod ha Cumorah. Hadton Septyembre 21, 1823 an amo la gihapon nga Moroni, usa na nga mahimayaon, ngan nabanhaw nga tawo, an nagpakita han Propeta nga hi Joseph Smith ngan nagtutdo ha iya mahitungod hadton kamaihaan nga sinurat ngan hadton pagka hubad hine ngadto han Inglis nga pinulungan.
Ha igo nga takna ine nga mga lamina in igintubyan ngadto kan Joseph Smith, nga naghubad han mga sinurat hito pinaagi han gasa ngan gahum han Diyos. Ine nga sinurat in ginhubad ngadto hin magkaderodilain nga mga yinaknan nga usa nga bag-o ngan dugang nga nagpapamatuod nga hi Jesucristo in Anak han Diyos nga buhi ngan an ngatanan nga kumakarawat ha iya hin pagsunod han mga balaod ngan ordinansa han ebanghelyo in may katalwasan.
Mahitungod hine nga sinurat an Propeta nga hi Joseph Smith in nagsiring: “Akon ginsumatan an akon mga kabugtoan nga an Libro ni Mormon amo an pinaka waray sayop nga libro dinhe ha kalibutan, ngan amo an pundasyon han aton relihiyon, ngan an usa nga tawo in magigin harani ha Diyos pinaagi han pagsunod han mga tutdo hito, kontra han iba nga klase hin libro.”
Labot la kan Joseph Smith, an Ginoo in nagtawag hin 11 pa nga iba para makita ha ira kalugaringon an bulawan nga mga lamina nga magin dire ordinaryo nga mga testigos han kamatuoran ngan kasagrado han Libro ni Mormon. An ira ginsurat nga mga pagpamatuod in gin-upod dinhe nga “An Pagpamatuod han Tulo nga mga Testigos” ngan “An Pagpamatuod han Walo nga mga Testigos.”
Gin-aabi-abi an ngatanan nga katawhan ha bisan diin nga lugar nga magbasa han Libro ni Mormon, pamurobuoton ha ira kasingkasing an mga tugon nga aada hito, ngan magampo ha Diyos, an Waray Katapusan nga Amay, ha ngaran ni Cristo kun ine nga libro in matuod. Adton magpapadayon hine nga buruhaton ngan mangaro nga may pagtuo in magkakaada hin pagpamatuod han kamatuoran hito ngan kabaraan pinaagi han gahum han Espiritu Santo. (Kitaa ha Moroni 10:3–5).
Ngan adton nagkaada hin sagrado nga pagpamatuod tikang han Baraan nga Espiritu in mahibabaro pinaagi hin pareho nga gahum nga hi Jesucristo amo an Manunubos han kalibutan, ngan hi Joseph Smith amo an iya tagapagpahayag ngan propeta ha urhi nga mga adlaw, ngan an Simbahan ni Jesucristo han mga Baraan ha Urhi nga mga Adlaw amo an ginhadian han Ginoo nga ibinalik ngahaw dinhe ha kalibutan, ha pag-andam han ikaduha nga pagkanhi han Mesiyas.
An Pagpamatuod Han Propeta Nga Hi Joseph Smith
An kanan propeta nga hi Joseph Smith kalugaringon nga mga pulong mahitungod han pag-abot han Libro ni Mormon amo an mga:
“Dida han gab-i han ika 21 han Septyembre [1823] … ako nagampo ngan nangamuyo ngadto han Makagarahum nga Diyos. …
“Samtang nga binubuhat ko an pagampo ha Diyos, nadiskubrihan ko in lamrag nga nagpakita ha kuwarto, nga nagpadayon pagdugang ngada nga an kuwarto nagmapawa pa kontra han kaudtuhon, in dayon la in personahe nagpakita harani ha akon higdaan, natindog ha hangin, kay an iya tiil waray sasaghid han salog.
“Mayada hiya sul-ot nga haluag nga sutana nga masyado kapino an kabusag. Ito usa nga kabusag nga labaw han bisan ano ha kalibutan nga akon na nakit-an; ngan dire ako matuod nga mayada butang ha kalibutan nga mahihimo hikit-an nga sobra pa kabusag ngan kainggat. An iya mga kamot dayag, ngan an iya gihapon mga butkon, labaw la hin gutiay han panglayan; ngan, liwat, an iya mga tiil dayag, pati an iya mga bitiis, igbaw la hin gutiay han iya muko-buko. An iya gihapon liog ngan ulo lubas. Akon nadiskubre nga waray hiya iba nga bado labot la hine nga sutana, kay ito abri, nga kinikita ko an iya dughan.
“Dire la an iya sutana an sobra kabusag, kundi an bug-os niya nga pagkatawo mahimayaon ngan dire angay mailadawan, ngan an iya pamahungpahong ha kamatuoran baga hin kikidlat. An kuwarto sobra an lamrag, pero dire sugad dida han pali bot han iya lawas nga mas malamrag. Han una ko nga pagkita ha iya, ako nahadlok; pero pagkaoruiha nawara an akon pagkahadlok.
“Tinawag niya an akon ngaran, ngan nagsiring ha akon nga hiya usa nga mensahero nga ginpadara tikang han Diyos nganhi ha akon, ngan nagpakilala nga an iya ngaran hi Moroni; nga an Diyos may buruhaton para ha akon; ngan an akon ngaran magigin lantaran hin maupay ngan maraot ha ngatanan nga mga nasud, mga katulinan, ngan mga pinulungan, ngan pagyayakanon hin maupay ngan maraot ha ngatanan nga katawhan.
“Nagsiring hiya nga mayada libro nga nakatago, sinurat dida hin bulawan nga mga lamina, nga nagsusumat han pangasoy han mga una nga katawhan hine nga kontinenti, ngan kun hain hira nagtikang. Iya gihapon ginsiring nga an kabug-osan han waray katapusan nga Ebanghelyo nakasurat dida, sugad nga iginhatag han Manurubos ngadto han kadaan nga nanngongokoy;
“Sugad liwat, mayada duduha nga bato ha pilak nga balayan hin salamin — ngan ine nga mga bato, nakataud ha usa nga taming ha dughan, nga tinatawag nga Urim ngan Thummim — nga nakahipos upod an mga lamina; ngan an pagtatag-iya ngan paggamit hine nga mga bato amo an Tagatan-aw han daan o naglabay nga mga panahon; ngan an Diyos gin-andam ine ha panuyo han paghubad han libro.
“Ngan liwat, hiya nagsumat ha akon nga kun makuha ko adto nga mga lamina nga iya ginsiring — kay an oras han pagkuha waray pa man abot — dire ko angay igpakita adto ngadto hin bisan hin-o nga tawo; bisan an taming ha dughan upod an Urim ngan Thummim; ngadto la ha ira nga igsusugo ha akon pagpakitaan; kun akon buhaton ine ako in mamatay. Samtang hiya nakikipagkayakan ha akon mahitungod hine nga mga lamina, an bisyon naabri ha akon hunahuna ngan akon nakita an lugar kun diin nakahipos an mga lamina, ngan duro kaklarado ngan katukib ngan nahibaroan ko ngahaw an lugar han pagbisitaha ko.
“Kahuman hine nga pagkinayakan, nakita ko nga an lamrag dida han kuwarto nagtikang hin dagmit nga pagtitirok palibot han tawo nga nakipaghimangraw ha akon, ngan nagpadayon ine, ngada nga an kuwarto nagsisirom, labot la dida han iya lawas, dagmit la in nakita ko, an agianan nga naabri tipakadto ha langit, ngan hiya pumaigbaw ngada han dire ko na ha iya paghikit-i, ngan an kuwarto nagpabilin nga pareho han una nga waray pa an langitnon nga kalamrag magpakita.
“Han nahigda na ako ginpinanhuna-huna ko adto nga akon hinkit-an, ngan dako an akon paghipausa han mga ginsumat ha akon hine nga dire ordinaryo nga mensahero; ngan, ha butnga han akon pagampo, nadiskubri ko na liwat nga an akon kuwarto nagtikang na liwat paglamrag, ngan ha kadaliay, in amo la gihapon nga langitnon nga mensahero nakada na liwat harani han akon higdaan.
“Nagtikang hiya, ngan iginsaysay na liwat niya an asya la gihapon nga mga butang nga iya ginhimo hadton una niya nga pagbisita, hin waray bisan ano nga pagkaiba; ngan pagkatapos hadto iginpasabot niya ha akon an dako nga paghukom nga maabot ha kalibutan, ngan may dako nga pagkagubot pinaagi han taggutom, espada, ngan epidemya; ngan ine nga mabug-at nga paghukom mapakanhi ha kalibutan dida hine nga henerasyon. Kahuman maisaysay ine nga mga butang, pumaigbaw na liwat hiya pareho han iya ginbuhat han una.
“Hine nga mga takna, halarom kaupay an mga impresyon nga nahimo ha akon huna-huna, nga an kapiraw hinmarayo han akon mga mata, ngan hinmigda ako nga nadaug han pagkatingala han akon nakita ngan nahibatian. Pero sugad na la an akon paghipausa han otro ko makita an amo la gihapon nga mensahero tupad han akon higdaan, ngan nahibatian ko nga iya igin-otro an mga butang nga iya iginsumat hadto; nga may dugang nga pahinumdum, nga hi Satanas pagsusulayon ako (dara han kamakuri han panginabuhi han pamilya han akon amay), nga makuha an lamina ha panuyo nga magriko. Iya ako ginpasidan-an, ngan nagsiring nga waray ako iba nga panuyo ha pagkuha hito nga mga lamina kundi an paghimayaon an Diyos, ngan kinahanglan dire madara pinaagi hin iba nga panuyo ngan kundi pagtukod han iya ginhadian; kay kun iba an panuyo dire ko hira makukuha.
“Pagkatapos han iya ikatulo nga pagbisita, nagtipaigbaw naliwat hiya ngadto ha langit sugad han una, ngan ako nabayaan na liwat para huna-hunaon adto nga urusahon nga hitabo; nga dayon la katapos adto nga langitnon nga mensahero sumaka ha kalangitan han ikatulo ka beses, an manok tumugaok, ngan nakasabot ako nga tikaaga na, salit an amon pagkinayakan amo in nakaokopar han bug-os nga gab-i.
“Waray kaiha binmuhat ako ha akon higdaan, ngan, pareho han nabatasan, ginbuhat ko an akon mga trabahuon hito nga adlaw; pero, han pagprubar ko pagtrabaho sugad han iba nga panahon, nanluya ako nga waray na ako pakagtrabaho. An akon amay, nga akon upod ha trabaho, nakasabot nga mayada ako malain nga inaabat ngan hiya nagsagdon nga umuli ako. Nagtikang ako pagtipauli ha balay; pero, han akon paglakbay ha alad han amon uma, nawarayan ako kusog, ngan natumba ako ngadto ha tuna ngan nawarayan ako sarabutan han bisan ano.
“An siyahan nga butang nga akon nahinumduman amo an tingog nga nagyakan ha akon, nga nagsangpit han akon ngaran. Humangad ako, ngan nakita ko an amo la gihapon nga mensahero nakatukdaw ha hangin igbaw han akon ulo, nga ginpapalibotan hin lamrag sugad hadto. lya liwat iginsaysay an ngatanan nga iya ginsumat hadton gab-i nga naglabay, ngan ginsugo ako nga pumakadto han akon amay ngan igsumat ha iya an bisyon ngan han mga kasugoanan nga akon nakarawat.
“Sinmugot ako; bumalik ako ngadto han akon amay ha uma, ngan ginsaysay ko an ngatanan nga butang ha akon amay. An iya baton nga ito tikang ha Diyos, ngan nagsiring hiya nga umuli ako ngan buhaton ko an siring hadto nga mensahero. Lumakat ako ha uma, ngan nasingadto ako han lugar nga iginsumat ha akon han mensahero nga tinataguan han mga lamina; ngan dara han pagkatukib han lugar nga akon hinkit-an ha bisyon, nahibaroan ko dayon kun hain ito han pagabot ko didto.
“Harani han bungto han Manchester, probinsya han Ontario, New York, may usa nga bungtod nga igo la iton kadakuon, nga amo an pinakahataas dida han nahidabi nga lugar. Didto han katundan nga kilid hini, nga bungtod, dire harayo ha bawbaw, ha ilarum han dakulaay nga bato, nahimumutang an mga lamina, sulod hin bato nga kahon. Ine nga bato madakmol ngan malidong dida ha butnga han uruigbaw nga bahin, ngan manipis dida han kagiliran, salit an butnga hine kinikita ha bawbaw han tuna, pero an ngatanan nga ligid natatak-upan hin tuna.
“Pakakuha han tuna, kumuha ako hin panligwat, nga akon ginbutang hin maupay ha ilarum han ligid han bato, ngan pinaagi hin gutiay nga kusog akon ine ginpatukal. Akon ginhiling ngadto ha sakob, ngan didto manggud akon hinkit-an an mga lamina, an Urim ngan Thummim, ngan an taming ha dughan, sugad han ginsiring hadton mensahero. An kahon nga hinmumutangan hine in ginhimo pinaagi hin pagtaragkip hin mga bato nga mayada sugad hin semento. Ha ilarum hine nga kahon mayada duduha nga bato nga gintakip tipabalabag, ngan ha bawbaw hito nahimumutang an mga lamina ngan han iba pa nga mga butang nga kaupod hito.
“Akon ginprobaran pagkuha ha ira, kundi gin did-an ako han mensahero, ngan iya ako ginpahinumdum nga an takna pagkuha hito in waray pa umabot, ngan dire ko ine makukuha samtang dire pa naabot an ika-upat katuig tikang hadto nga takna; pero nagsiring hiya nga ako kumadto han ginsiring nga lugar kada usa katuig, nga hiya aadto makikipagkita ha akon, nga ako kinahanglan magpadayon hasta nga umabot an takna ha pagkuha han mga lamina.
“Ngan manggud, sugad han tugon ha akon, nakadto ako kada katapusan han tuig, ngan ha kada ko pagkadto, akon hinkikit-an an amo la gihapon nga mensahero, nakakakarawat ako hin mando ngan kinaadman tikang ha iya kada namon paghihimangraw, mahitungod han bubuhaton han Ginoo, ngan kun ano an mga paagi han Iya ginhadian ha urhi nga mga adlaw.
“Ha kamaihaan inmabot an panahon para makuha ko an mga lamina, an Urim ngan Thummim, ngan han taming ha dughan. Dida han ika-22 han Septyembre, 1827, kinmadto ako sugad ha una kada katapusan han tuig ha nahimumutangan han mga lamina, an amo la gihapon nga langitnon nga mensahero an naghatag han lamina ha akon upod han pagpahinumdum: Nga ako in magigin responsable hito; ngan kun dire ko ine paghirotan, ngan tungod hin pagpasibaya, ako sisirutan; pero kun akon ngani gamiton an ngatanan nga mahihimo ko para ine nga mga lamina mabantayan, ngada, han pagkuhaa hadto nga mensahero, ine in mapapanalipdan.
“Akon dayon hinbaroan kun kay ano nga kinmarawat ako hadto nga mabug-at nga mando han pagtipig hin maupay han mga lamina, ngan kay ano nga an mensahero nagsiring nga kun akon na nabuhat adton ngatanan nga ginkikinahanglan ha akon, iya an lamina kukuhaon. Waray la kaiha nga hinbaroan nira nga aada na an mga lamina ha akon, an makusog nga puwersa in gingamit para makuha nira ito ha akon. Kada paagi nga poydi mahimo an ginamit para hito nga panuyo. An pagtimaraut ha akon in dimugang hin kapait ngan kaduro kumpara hadto, ngan an kadam-an nga mga tawo in permi la nagbabantay para makuha ine nga mga lamina ha akon kun mahihimo. Kundi tungod han kinaadman han Diyos, ine nagpabilin ha maupay nga kahimtang ha akon mga kamot, ngada nga natuman ko an mga ginkikinahanglan ha akon kamot. Ngan kahuman, sugad han amon ginkasarabutan, ginkuha han mensahero, ginhatag ko ine ha iya; ngan aadto ine ha iya ngada hine yana nga adlaw, hine nga ikaduha ka adlaw han Mayo, 1838.”
Ine nga kadaan nga mga sinurat nga kinuha tikang ha tuna nga sugad hin tingog han mga tawo nga nagyayakan tikang ha tapo-tapo, ngan ginhubad ngadto ha kabag-ohan nga yinaknan pinaagi hin gasa ngan gahum han Diyos sugad han pagtestigos han Baraan nga pagpamatuod, in siyahan nga ginpublisar ngada han kalibutan ngada ha Inglis dida han tuig 1830 nga The Book Of Mormon.