Jacques Chirac
Hi Jacques René Chirac (Frinanses: [ʒak ʁəne ʃiʁak] (
pamati-a); 29 Nobyembre 1932 – 26 Septyembre 2019) usá nga Fransés nga polítiko, nga amo an nagsirbe nga Mangulo han Fransya ngan ex officio nga Igkasi-Prinsipe han Andorra tikang 1995 tubtob 2007. Nagsirbe hi Chirac nga Primer Ministro han Fransya tikang 1974 tubtob 1976, tikang 1986 tubtob 1988, ngan an Alkalde an Paris tíkang 1977 tubtob 1995.
Jacques Chirac | |
|---|---|
 | |
| Mangulo han Fransya | |
|
Ha puwesto 17 Mayo 1995 – 16 Mayo 2007 | |
| Primer Ministro |
Alain Juppé Lionel Jospin Jean-Pierre Raffarin Dominique de Villepin |
| Gin-unahan ni | François Mitterrand |
| Ginsundan ni | Nicolas Sarkozy |
| Igkasi-Prinsipe han Andorra | |
|
Ha puwesto 17 Mayo 1995 – 16 Mayo 2007 Nag-aalagad upod kan Joan Martí i Alanis | |
| Primer Ministro |
Marc Forné Molné Albert Pintat |
| Gin-unahan ni | François Mitterrand |
| Ginsundan ni | Nicolas Sarkozy |
| Primer Ministro han Fransya | |
|
Ha puwesto 20 Marso 1986 – 10 Mayo 1988 | |
| Mangulo | François Mitterrand |
| Gin-unahan ni | Laurent Fabius |
| Ginsundan ni | Michel Rocard |
|
Ha puwesto 27 Mayo 1974 – 26 Agosto 1976 | |
| Mangulo | Valéry Giscard d'Estaing |
| Gin-unahan ni | Pierre Messmer |
| Ginsundan ni | Raymond Barre |
| Alkalde han Paris | |
|
Ha puwesto 20 Marso 1977 – 16 Mayo 1995 | |
| Gin-unahan ni | Ginbálik pagtúkod an puwesto |
| Ginsundan ni | Jean Tiberi |
| Mangulo han Rally for the Republic | |
|
Ha puwesto 5 Disyembre 1976 – 4 Nobyembre 1994 | |
| Maghirilom- ha-Kasahiran |
Jérôme Monod Alain Devaquet Bernard Pons Jacques Toubon Alain Juppé |
| Gin-unahan ni | Gintúkod an puwesto |
| Ginsundan ni | Alain Juppé |
| Ministro han Interyor | |
|
Ha puwesto 27 Pebrero 1974 – 28 Mayo 1974 | |
| Mangulo | Georges Pompidou |
| Primer Ministro | Pierre Messmer |
| Gin-unahan ni | Raymond Marcellin |
| Ginsundan ni | Michel Poniatowski |
| Ministro han Agrikultura ngan Rural nga Pagpadúkwag | |
|
Ha puwesto 7 Hulyo 1972 – 27 Pebrero 1974 | |
| Mangulo | Georges Pompidou |
| Primer Ministro | Pierre Messmer |
| Gin-unahan ni | Michel Cointat |
| Ginsundan ni | Raymond Marcellin |
| Ministro para hin mga Relasyon nga Parlamentaryo | |
|
Ha puwesto 7 Enero 1971 – 5 Hulyo 1972 | |
| Mangulo | Georges Pompidou |
| Primer Ministro | Jacques Chaban-Delmas |
| Gin-unahan ni | Roger Frey |
| Ginsundan ni | Robert Boulin |
| Mangulo han Konseho nga Kasahiran han Corrèze | |
|
Ha puwesto 15 Marso 1970 – 25 Marso 1979 | |
| Gin-unahan ni | Elie Rouby |
| Ginsundan ni | Georges Debat |
| Personal nga mga detalye | |
| Natawo |
Jacques René Chirac 29 Nobyembre 1932 Paris, France |
| Partido nga politikanhon |
Partido Komunista (Ugsa han 1962) Paghiusa para han Bag-o nga Repúblika (1962–1968) Paghiusa hin mga Demokrata para han Repúblika (1968–1971) Rally para han Repúblika (1971–2002) Paghiusa para hin Kagiusan han Katawhan (2002–2015) Mga Repúblikano (2015–yanâ) |
| (Mga) Asawa | Bernadette de Courcel (k. 1956) |
| Mga anak |
Laurence Claude |
| Alma mater |
Sciences Po École nationale d'administration |
| Pirma |
 |
| Serbisyo militar | |
| Allegiance |
 Fransya |
| Sangá/serbisyo | Franses nga Army |
| Mga tuig hin serbisyo | 1954-1957 |
Katapos han iya pagtapós han iya degree ha Institut d'études politiques de Paris (Sciences Po), usá ka panahón hin pag-iskwela ha Harvard University, ngan ha École nationale d'administration (ENA), nagtikang hi Chirac han iya karera nga usa nga hataas-nga-ranggo nga burokrata ha serbisyo sibil, ngan waray la mag-iha binmúlig hiyá ha polítika. Nagkapot hi Chirac hin dirudilain nga mga senyor nga puwesto, upod an Ministro han Agrikultura, Ministro han Interyor, Primer Ministro, Alkalde han Paris, ngan Mangulo han Repúblika Fransesa.
An mga polisiya ni Chirac ha sulod han nasod ha pagtikáng naglakip hin mga hagmubo nga mga kadakô hin buwis, an pagtangggal hin mga kontrol hin presyo, makusog nga pagsirot hin krimen ngan terorismo, ngan paghimo-nga-pribado hin mga negosyo.[1] Katapos han pagsunod hiní nga mga polisiya komo Primer Ministro (1986–1988), ginbalyoán ni Chirac an iya paagi. Nagproponer hiyá hin mas responsable ha katiringban nga mga polisiya ha ekonomiya, ngan napilì hiyá han pinili-ay han 1995 katapos hin pagkampanya para hin pag-upáy han "sosyal nga pagkabulag" (fracture sociale).[2] Sunod, an mga polisiya ha ekonomiya ni Chirac nga nahibase ha dirigisme, mga ungara nga gindirekta-han-estado, natindog nga patok han laissez-faire nga mga polisiya han Reino Unido nga gintawag ni Chirac nga "Anglo-Saxon nga ultraliberalismo".[3]
Kilalado gihapon hiyá han iya pagtíndog patok han pinamunoan-han-Amerikano nga pag-atake ha Irak, han iya pagkilala han kanan goberyno-nga-nagkolaborar Franses papel han pagpadará hin mga Hudeo, ngan han iya pag-iban han panahón hin pagkamangulo tikang hin 7 ka tuig ngadto hin 5 pinaagi hin referendum. Didâ ha 2002 nga pinil-ay hin pagkamangulo Franses, nagdaog hiya hin 82.2 % han botos patok han labaw-ha-tuo nga kandidato nga hi Jean-Marie Le Pen. Han iya ikaduhá nga panahón hin pagsirbe nga mangulo, nakita niyá hin hinayhinay nga an pag-aproba ha iya han mga tawo nag-iban ngan pinmilì hiyá nga diri dumalagan hin pagka-elihir hin otro.
Han 15 Disyembre 2011, ginhukom hiyá han hukmanan ha Paris nga salaan hin pagbalhin hin paggamit hin mga salapi-nga-publiko ngan pag-abuso han pagtapod han públiko. An hukmanan naghatag kan Chirac hin duha-ka-tuig nga sentensya hin pagkapriso nga ginsuspinder.
Mga pinanbasaran igliwat
- ↑ Privatization Is Essential, Chirac Warns Socialists: Resisting Global Currents, France Sticks to Being French, International Herald Tribune
- ↑ "Jacques Chirac President of France from 1995–2007" (ha Ininggles). Bonjourlafrance.net. Ginhipos tikang han orihinal han 2004-08-07. Ginkuhà 20 Abril 2010.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ↑ Giavazzi, Francesco; Alberto Alesina (2006) (in Ininggles). The Future of Europe: Reform Or Decline. p. 125. https://archive.org/details/futureeuroperefo00ales.
| An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Jacques Chirac |
 | Usa ka turók ini nga barasahon. Dako it imo maibubulig ha Wikipedia pinaagi han pagparabong hini. |