Pinulongan Hebreo

(Ginredirect tikang ha Hinebreo)

An Hinebreo amo an usa ka Norte-Katundan pinulognan Semitiko nga tuminongnong ha Israel, nga ginluluwas sobra 9 milyones ka tawo ka bug-os nga kalibutan.[1][2] Ha kaagi, ini in senesering nga lingguwahe han mga Israelita ngan an ira kaapuy-apuyan, bisan ini nga ngaran han lingguwahe in waray nakasurat ha Tanakh.[note 1] An gisyahani nga ehemplo han sinurat nga Paleo-Hebreo in nagtitikang ha ika-10 siglo BCE.[5] An Hebreo in nalalakip ha Katundan Semitiko nga sanga han Afroasiatico nga banay hin mga pinulongan. An Hebreo amo nala an nabubuhi nga nasalin han lingguwahe Cananeas, ngan amo la an tinuod nga malinampuson nga napabanhaw nga namatay nga pinulongan.

An Hebreo naundang magin pan-adlaw-adlaw nga linuluwas nga lingguwahe didto ha butnga han 200 ngan 400 CE, nga nagtipalusad an paggamit kahuman la han mga rebelyon Bar Kokhba. An Aramaic ngan an Griyego in gingagamit na hadin panahon komo mga pinulongan internasyunal, labi na ha mga elite ngan immigrante. nabuhi la ini ngadto ha Kapanahonan han Kabutngaan nga pinulongan han lituhiya han mga Hudyo, literatura han mga Rabino, ha pakikipagnegosyohan han mga Hudyo ha ira kalugaringon, ngan ha mga siday. Han ika-19 siglo, ini in ginbuhi komo usa nga linuluwas ngan pinulongan pan-literatura. Ini nagin lingua franca han mga Palestino nga Hudyo, ngan sinmunod liwat an Estado han Israel. Sumala han Ethnologue, han 1998, ini an pinulongan han 5 ka milyon katawo ha bug-os nga kalibutan. Masunod la ha Israel, an Estados Unidos an ikaduha ha may gidamoi nga naggamit hin Pinulongan Hebreo nga populasyon, nga may-ada mga 220,000 nga tadong manluwas.

An Moderno nga Hebreo usa ha duha nga opisyal nga lingguwahe han Estado han Israel ( an usa pa amo an Moderno nga Istandarte nga Arabiko), samtang an Pre-moderno nga Hebreo in gingamit han pangadi ngan pag-aram ha mga komunidad Hudyo ha bug-os nga kalibutan ha yana. An Samaritan nga dialecto in gingagamit liwat nga liturhikal nga dila han mga Samaritano, samtang an moderno nga Hebreo o Arabica an ira ginluluwas ha pan-adlaw-adlaw. Komo usa nga langyaw nga pinulongan, ini in gin-aaram kasagaran han mga Hunyo ngan mga mag-aaram han Judaismo ngan Israel, ngan an mga archaeolohita ngan lingguistika nga espesyalsta ha Butnga nga Sinirangan ngan an ira mga sibilisasyon, sugad liwat han mga theolohiko ha mga seminaryo han Kristiyano.

An Torah (an syahan nga lima nga libro), ngan an kadam-an han nasasalin nga Hebreo nga Bibliya in sinurat ha Hebreo nga Biblica, nga an kadam-an ha pagkayana nga porma tikang ha mga dialecto nga an mga mag-aaram natuo nga nagrabong ha mga ika-6 siglo BCE, ha mga oras han pagdakop ha mga Babilonia. Tungod hini nga rason, an Hebreo tinatawag liwat han mga Hudyo nga Leshon Hakodesh (לשון הקדש‬), "an Baraan nga Pinulongan", tikang ha hadto nga panahon.

Mga tigamnan igliwat

  1. Ha Tanakh (Bibliya han mga Hudyo), an pinulongan in tinututdo nga Yehudit "an pinulongan han Judah" o səpaṯ kəna'an "pinulongan han Canaan".[3][4] An uruurhi nga mga manunurat Hellenistico sugad kan Josephus ngan Ebanghelyo ni Juan naggamit han termino nga Hebraisti ha pagtutdo ha Hebreo ngan Armaico.[3]

Pinanbasaran igliwat

  1. Gur, Nachman; Haredim, Behadrey. "'Kometz Aleph – Au': How many Hebrew speakers are there in the world?". Ginhipos tikang han orihinal han 2013-11-04. Ginkuhà 2 Nobyembre 2013.
  2. Thompson, Irene (15 Hunyo 2016). "Hebrew". About World Languages.
  3. 3.0 3.1 Sáenz-Badillos, Angel (1993). A History of the Hebrew Language. Cambridge University Press. ISBN 9780521556347. https://books.google.com/books?id=EZCgpaTgLm0C&pg=PA1. 
  4. "Rick Aschmann, "Hebrew" in Genesis" (PDF).
  5. "Most ancient Hebrew biblical inscription deciphered". Physorg.com. 7 Enero 2010. Ginkuhà 2013-04-25.
 
Wikipedia
Pinulongan Hebreo nga edisyon han Wikipedia, an gawasnon nga ensayklopedya