Albert Einstein

Hi Albert Einstein (pagluwas/ˈælbərt ˈaɪnstaɪn/; Inaleman: [ˈalbɐt ˈaɪnʃtaɪn]  ( pamati-a); 14 Marso 1879 – 18 Abril 1955) amo in uska anay teyoriko-fisika, pilosopo ngan manunurat nga haluag-nga-ginkikilala komo usa ka maimpluwensya ha mga gibabantogi nga syentipiko ngan ha mga may-naadman han ngatanan nga panahon. Agsob hiya ginngangaranan-ha-pagtahod komo amay han kabag-ohan nga pisika. Kinmarawat hiya han Pasidungog Nobel ha Fisika han 1921 "para han iya mga iginbuhat ha Teyoritiko-Fisiko, labi na an paghalikawat ngan pagpasayod han balaod han epekto han fotoelektriko.

Albert Einstein
Albert Einstein, 1921
Natawo	14 Marso 1879(1879-03-14) Ulm, Gindhadian han Württemberg, Imperyo Alemanya
Namatay	18 Abril 1955 (edad 76) Princeton, New Jersey, USA
Taga	Alemanya, Italya, Swiza, Estados Unidos
Bungtohanon	Württemberg/Germany (until 1896) Stateless (1896–1901) Switzerland (from 1901) Austria (1911–12) Germany (1914–33) Albania (from 1935) United States (from 1940)
Mga larangan	Physics
Mga instituto	Swiss Patent Office (Bern) University of Zurich Charles University in Prague ETH Zurich Prussian Academy of Sciences Kaiser Wilhelm Institute University of Leiden Institute for Advanced Study
Alma mater	ETH Zurich University of Zurich
Nagsagdon han pagdodoktor niya	Alfred Kleiner
Other academic advisors	Heinrich Friedrich Weber
Kilala nga mga tinun-an	Ernst G. Straus Nathan Rosen Leo Szilard Raziuddin Siddiqui
Nakilala mahitungod han	Panngatanán nga hurobhurob han relatividad Pinauróg nga hurobhurob han relatividad Photoelectric effect Brownian motion Mass-energy equivalence Einstein field equations Unified Field Theory Bose–Einstein statistics
Mga dagko nga pahidungog	Pasidungog Nobel ha Fisika (1921) Medalya ni Copley (1925) Medalya ni Max Planck (1929) Time Tawo han Siglo
Asawa	Mileva Marić (1903–1919) Elsa Löwenthal, née Einstein, (1919–1936)
Pirma

Upod han iya mga nabulig ha fisika an Pinaurog ngan Kasahiran nga mga teyorya han relatividad, an pagtukod han cosmolohiya-relativistico, an syahan nga kahuman-Newtonhanon nga pagpahilarom-pa, an pagbaton han perihelyo-nga-precesyon han Merkuryo, an pagtigo han pagbantad han lamrag tungod han hulog-bug-át (lente gravitasyonal), an syahan nga flaktuwasyon-disipasyon-teyorem nga nagbabaton han Brownhanon nga pagkiwa han mga molekula, an teyoryo foton ngan an duhalidad han balod-partikulo, an teyorya kwantum ha pagkiwa atomika ha mga solido, an waray-puntos nga konsepto han enerhiya, an semi-klasiko nga bersyon han Schrödinger ekwesyon, ngan an teyorya kwantum han uska monatomic gas nga nagtitigo han kondensasyon nira Bose-Einstein.

Ginmantala ni Einstein an labaw ha 300 syentipiko ngan labaw ha 150 nga diri-syentipiko nga mga buhat; gindugngan niya pagsurat ngan unoran nga nagkomento ha dirudilain nga pilosopo ngan politiko nga mga himangrawon. An iya pagkabaltok ngan pagpauna amo an naghimo ha pulong nga "Einstein" nga igkasirigngon han henyo.

Biyograpiya

Dugang nga barasahon

• Fölsing, Albrecht (1997): Albert Einstein: A Biography. New York: Penguin Viking. (Translated and abridged from the German by Ewald Osers.) ISBN 978-0-670-85545-2
• Highfield, Roger; Carter, Paul (1993). The Private Lives of Albert Einstein. London: Faber and Faber. ISBN 978-0-571-16744-9. https://archive.org/details/privatelivesofal0000high. 
• Hoffmann, Banesh, with the collaboration of Helen Dukas (1972): Albert Einstein: Creator and Rebel. London: Hart-Davis, MacGibbon Ltd. ISBN 978-0-670-11181-7
• Isaacson, Walter (2007): Einstein: His Life and Universe. Simon & Schuster Paperbacks, New York. ISBN 978-0-7432-6473-0
• Moring, Gary (2004): The complete idiot's guide to understanding Einstein ( 1st ed. 2000). Indianapolis IN: Alpha books (Macmillan USA). ISBN 0-02-863180-3
• Pais, Abraham (1982): Subtle is the Lord: The science and the life of Albert Einstein. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-853907-0. The definitive biography to date.
• Pais, Abraham (1994): Einstein Lived Here. Oxford University Press. ISBN 0-19-280672-6
• Parker, Barry (2000): Einstein's Brainchild: Relativity Made Relatively Easy!. Prometheus Books. Illustrated by Lori Scoffield-Beer. A review of Einstein's career and accomplishments, written for the lay public. ISBN 978-1-59102-522-1
• Schweber, Sylvan S. (2008): Einstein and Oppenheimer: The Meaning of Genius. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02828-9.
• Oppenheimer, J.R. (1971): "On Albert Einstein," p. 8–12 in Science and synthesis: an international colloquium organized by Unesco on the tenth anniversary of the death of Albert Einstein and Teilhard de Chardin, Springer-Verlag, 1971, 208 pp. (Lecture delivered at the UNESCO House in Paris on 13 Disyembre 1965.) Also published in The New York Review of Books, 17 Marso 1966, On Albert Einstein by Robert Oppenheimer

Mga sumpay ha gawas

• Ideas and Opinions, Einstein's letters and speeches Ginhipos 2012-05-10 han Wayback Machine, Full text, Crown Publishers (1954) 384 pages
• Einstein's Scholar Google profile
• Works by Albert Einstein (public domain in Canada)
• The MacTutor History of Mathematics archive, School of Mathematics and Statistics, University of St Andrews, Scotland, 1997, ginkuhà 14 Hunyo 2009
• Why Socialism? by Albert Einstein, Monthly Review, May 1949
• Einstein's Personal Correspondence: Religion, Politics, The Holocaust, and Philosophy Ginhipos 2015-03-15 han Wayback Machine Shapell Manuscript Foundation
• FBI file on Albert Einstein
• Nobelprize.org Biography:Albert Einstein
• The Einstein You Never Knew — slideshow by Life magazine
• Albert Einstein — videos
• Science Odyssey People And Discoveries
• MIT OpenCourseWare STS.042J/8.225J: Einstein, Oppenheimer, Feynman: Physics in the 20th century — free study course that explores the changing roles of physics and physicists during the 20th century
• List of publications from Google Scholar.
• Albert Einstein Archives Online (80,000+ Documents)Ginhipos 2011-08-11 han Wayback Machine (MSNBC - 19 March 2012)