An Taoiseach (pagluwas/ˈtiːʃəx/[3]; Irlandes nga pagluwas: [t̪ˠiːʃəx]), kon damo Taoisigh ([t̪ˠiːʃiː] o [t̪ˠiːʃəɟ]), nga tinatawag gihapon nga An Taoiseach ([ən t̪ˠiːʃəx]),[4] amo an namumuno han kagamhanan han Irlanda.

Taoiseach han Irlanda
Yanâ nga nalíngkod
Enda Kenny

tikang han 9 han Marso 2011
Lingkoranan Steward's Lodge, Farmleigh
Nagnonominar Dáil Éireann
Nagbubutang ha pwesto Mangulo han Irlanda
Kaiha hin pag-alagad Samtang ada ha iya an confidence han Dáil Éireann. Waray mga limitasyon ha pag-alagad ha pwesto.
Nagtikang nga nagkapot Éamon de Valera[1]
Pagkahimo 29 han Disyembre 1937[1]
Deputy Tánaiste
Sweldo €200,000[2]
Websayt taoiseach.ie


An Taoiseach ginpipili han Mangulo ha pag-nominar han Dáil Éireann (an ubos nga balayan han Oireachtas), ngan kinahanglan, samtang napabilin hiya ha iya kamutangan ha kagamhanan, nga magkaada han pag-ugop han kadam-an dida han Dáil. An papel han Taoiseach sugad hin primer ministro.[5]

An yana nga Taoiseach amo hi Enda Kenny, TD nga ginbutang ha pwesto han 9 Marso 2011.

Talaan han mga naglingkod ha puwestoIgliwat

 
Departamento han Taoiseach ha Government Buildings, Merrion Square, Dublin

Mga prinsipal nga barasahon: Mga Irlandes nga mangulo hin kagamhanan tikang han 1919, Mga talaan han mga Irlandes nga mangulo han kagamhanan tikang han 1922

Ugsa han pagpagawas han 1937 nga Konstitusyon, an nangungulo han kagamhanan tinatawag nga Mangulo han Konseho nga Ehekutibo. Ini nga puwesto ginkaptan anay ni W. T. Cosgrave han Cumann na nGaedhael tikang han 1922–32, ngan ha sunod ni Éamon de Valera tikang han 1932–37. ha kumbensyo an mga Taoisigh gin-iihap nga mailakip hi Cosgrave,[6][7][8][9] pananglitan hi Enda Kenny ginkikita nga ika-13 nga Taoiseach diri nga ika-12.

Mangulo han Konseho nga EhekutiboIgliwat

Ihap Ngaran
(Katawo–Kamatay); Constituency
Ritrato Panahon hin Pag-alagad Napili
(Dáil)
Konseho nga
Ehekutibo
Partido
1. W. T. Cosgrave
(1880–1965)
TD han Carlow–Kilkenny tubtob 1927
TD para han Cork Borough tikang han 1927
  6 han Disyembre 1922 9 han Marso 1932 1922 (ika-3) syahan Cumann na nGaedheal
1923 (ika-4) ika-2
Hun.1927 (ika-5) ika-3
Sep.1927 (ika-6) ika-4
ika-5
2. Éamon de Valera
(1882–1975)
TD han Clare
  9 Marso 1932 29 Disyembre 1937 1932 (ika-7) ika-6 Fianna Fáil
1933 (ika-8) ika-7
1937 (ika-9) ika-8

TaoiseachIgliwat

Ihap Ngaran
(Katawo–Kamatay); Constituency
Ritrato Panahon hin pag-alagad Napili
(Dáil)
Kagamhanan Partido han Taoiseach
Iba nga mga partido ha kagamhanan.
2. Éamon de Valera
(1882–1975)
TD han Clare
  29 Disyembre 1937 18 Pebrero 1948 1st Fianna Fáil
1938 (10th) 2nd
1943 (11th) 3rd
1944 (12th) 4th
3. John A. Costello
(1891–1976)
TD for Dublin South–East
18 February 1948 13 June 1951 1948 (13th) 5th Fine Gael
with Labour;
CnaP; CnaT;
National Labour until 1950
(2) Éamon de Valera
(1882–1975)
TD for Clare
  13 June 1951 2 June 1954 1951 (14th) 6th Fianna Fáil
(3) John A. Costello
(1891–1976)
TD for Dublin South–East
2 June 1954 20 March 1957 1954 (15th) 7th Fine Gael
with Labour;
Clann na Talmhan
(2) Éamon de Valera
(1882–1975)
TD for Clare
  20 March 1957 23 June 1959 1957 (16th) 8th Fianna Fáil
4. Seán Lemass
(1899–1971)
TD for Dublin South–Central
23 June 1959 10 November 1966 9th Fianna Fáil
1961 (17th) 10th
1965 (18th) 11th
5. Jack Lynch
(1917–1999)
TD for Cork Borough until 1969
TD for Cork City North–West from 1969
10 November 1966 14 March 1973 12th Fianna Fáil
1969 (19th) 13th
6. Liam Cosgrave
(1920– )
TD for Dún Laoghaire and Rathdown
14 March 1973 5 July 1977 1973 (20th) 14th Fine Gael
with Labour
(5) Jack Lynch
(1917–1999)
TD for Cork City
5 July 1977 11 December 1979 1977 (21st) 15th Fianna Fáil
7. Charles Haughey
(1925–2006)
TD for Dublin Artane
11 December 1979 30 June 1981 16th Fianna Fáil
8. Garret FitzGerald
(1926–2011)
TD for Dublin South–East
30 June 1981 9 March 1982 1981 (22nd) 17th Fine Gael
with Labour
(7) Charles Haughey
(1925–2006)
TD for Dublin North–Central
9 March 1982 14 December 1982 Feb.1982 (23rd) 18th Fianna Fáil
(8) Garret FitzGerald
(1926–2011)
TD for Dublin South–East
14 December 1982 10 March 1987 Nov.1982 (24th) 19th Fine Gael
with Labour
(7) Charles Haughey
(1925–2006)
TD for Dublin North–Central
10 March 1987 11 February 1992 1987 (25th) 20th Fianna Fáil
1989 (26th) 21st Fianna Fáil
with PDs
9. Albert Reynolds
(1932– )
TD for Longford–Roscommon
11 February 1992 15 December 1994 22nd Fianna Fáil
with PDs
1992 (27th) 23rd Fianna Fáil
with Labour
10. John Bruton
(1947– )
TD for Meath
  15 December 1994 26 June 1997 24th Fine Gael
with Labour; Dem. Left
11. Bertie Ahern
(1951– )
TD for Dublin Central
  26 June 1997 7 May 2008 1997 (28th) 25th Fianna Fáil
with PDs;
Green from 2007
2002 (29th) 26th
2007 (30th) 27th
12. Brian Cowen
(1960– )
TD for Laois–Offaly
  7 May 2008 9 March 2011 28th Fianna Fáil
with:
PDs until Nov. 2009;
Greens until Jan. 2011
13. Enda Kenny
(1951– )
TD for Mayo
  9 March 2011 Incumbent 2011 (31st) 29th Fine Gael
with Labour

Mga buhì pa nga TaoisighIgliwat

Mga kasariganIgliwat

  1. 1.0 1.1 Ugsa han pagpagawas han 1937 Konstitusyon han Irlanda, an namumuno han kagamhanan tinatawag nga Mangulo han Konseho nga Ehekutibo. Ini nga pwesto ginkaptan anay ni W. T. Cosgrave tikang 1922–32, ngan sunod ni Éamon de Valera tikang 1932–37.
  2. Ipakita an sayop: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named RTE_10032011
  3. Oxford English Dictionary
  4. Ginpapabilin an artikulo nga definido ha Irlandes nga an /ən/.
  5. Ipakita an sayop: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ConstitIrl
  6. "Coughlan new Tánaiste in Cowen Cabinet". The Irish Times. 17 May 2008. Ginkuhà 17 May 2008.
  7. "Taoiseach reveals new front bench". RTÉ News. 7 May 2008. Ginkuhà 17 May 2008.
  8. "Cowen confirmed as Taoiseach". BreakingNews.ie. 7 May 2008. Ginhipos tikang han orihinal han 10 May 2008. Ginkuhà 17 May 2008.
  9. "Former Taoisigh". Department of the Taoiseach. Ginhipos tikang han orihinal han 17 July 2011. Ginkuhà 23 June 2010.