Hi Shinzo Abe (安倍 晋三, Abe Shinzō [abe ɕin(d)zoː]; 21 Septyembre 1954 - 8 Hulyo 2022) usá nga Haponés nga polítiko nga nag-alágad nga Primer Ministro han Hapon ngan Mangulo han Partido Liberal Demokratiko (PLD) tikang 2006 tubtob 2007 ngan tikang han 2012 kutob 2020. Hiyá an gima-iha-i-nga-nagsirbe nga primer ministro ha kaagi han Hapon.[1][2] Nagsirbe gihapon hi Abe nga Chief Cabinet Secretary tikang han 2005 kutob 2006 han hin madaliay nga panahon amo an Nanguna han Oposisyon han 2012.


Shinzō Abe
安倍 晋三
Official portrait photograph of Abe.
Opisyal nga ritrato, 2015
Primer Ministro han Hapon
Ha puwesto
26 Disyembre 2012 – 16 Septyembre 2020
Monarka
Deputy Tarō Asō
Gin-unahan ni Yoshihiko Noda
Ginsundan ni Yoshihide Suga
Ha puwesto
26 Septyembre 2006 – 26 Septyembre 2007
Monarka Akihito
Gin-unahan ni Junichirō Koizumi
Ginsundan ni Yasuo Fukuda
Mangulo han Partido Liberal Demokratiko
Ha puwesto
26 Septyembre 2012 – 14 Septyembre 2020
Deputy Masahiko Kōmura
Secretary-General Shigeru Ishiba
Sadakazu Tanigaki
Toshihiro Nikai
Gin-unahan ni Sadakazu Tanigaki
Ginsundan ni Yoshihide Suga
Ha puwesto
20 Septyembre 2006 – 26 Septyembre 2007
Maghirilom ha Kasahiran Tsutomu Takebe
Hidenao Nakagawa
Tarō Asō
Gin-unahan ni Junichiro Koizumi
Ginsundan ni Yasuo Fukuda
Mangulo han Oposisyon
Ha puwesto
26 Septyembre 2012 – 26 Disyembre 2012
Monarka Akihito
Primer Ministro Yoshihiko Noda
Gin-unahan ni Sadakazu Tanigaki
Ginsundan ni Banri Kaieda
Chief Cabinet Secretary
Ha puwesto
31 Oktubre 2005 – 26 Septyembre 2006
Primer Ministro Junichiro Koizumi
Gin-unahan ni Hiroyuki Hosoda
Ginsundan ni Yasuhisa Shiozaki
Maghirilom ha Kasahiran han
Partido Liberal Demokratiko
Ha puwesto
Septyembre 2003 – Septyembre 2004
Namumuno Junichiro Koizumi
Gin-unahan ni Taku Yamasaki
Ginsundan ni Tsutomu Takebe
Api han Balay hin mga Representante
Nag-asumir hin puwesto
19 Hulyo 1993
Constituency An bug-os nga distrito han Yamaguchi (1993–1996)
ika-upat nga distrito han Yamaguchi (1996–yanâ)
Personal nga mga detalye
Natawo
安倍晋三 (Abe Shinzō?)

21 Septyembre 1954(1954-09-21)
Tokyo, Hapon
Namatay 8 Hulyo 2022
Partido nga politikanhon Liberal Demokratiko
(Mga) Asawa Akie Abe (k. 1987)
Urukyan Kantei
Alma mater Unibersidad Seikei

Hi Abe nátíkang hin prominente nga pamilya ha polítikan ngan syahan anay nga napilì nga Primer Ministro hin ispisyal nga pagtirok han Dieta Nasodnon han Septyembre 2006. Hadto, nga an iya panuigon 52, hiyá an nagin pinakabatan-on nga katapos-han-gera nga Primer Ministro han Hapon ngan syahan nga natawo katapos han Gyera Pankalibotan II. Nagbiya hin puwesto hi Abe han 12 Septyembre 2007 hin mga rason han iya pamati hin lawas katapos malupigan an iya partido dida han piniliay han Balay hin mga Konsehal hadto nga tuig. Ginsaliwanan hiyá ni Yasuo Fukuda, an syahan hin nagsunodsunod nga limá nga mga Primer Ministro nga waray makapadayon pagkapot han puwesto hin labaw hin napulo kag unom ka bulan.

Nagbuhat hin pagbalik ha politika hi Abe, ngan han 26 Septyembre 2012 nalupig niyá an kasanhi nga Ministro hin Depensa nga hi Shigeru Ishiba para han pagkamangulo han PLD. Katapos han landslide nga pagdaog han PLD didâ han 2012 nga piniliay ha kasahiran, hiyá an nagin syahan nga kasanhi nga Primer Ministro nga nakabalik ha puwesto tikang kan Shigeru Yoshida han 1948. Na-otro hiyá kapili didâ han 2014 nga piniliay ha kasahiran, nga diin nagpabilin an iya duha ka kat-tulo ka bahin nga mayoriya upod han kapadis ha koalisyon nga partido Komeito, ngan dida gihapon han 2017 nga piniliay ha kasahiran.

Hi Abe usá nga konserbador nga ginsiring hin damo mga komentarista ha politika nga pan-tuo nga nasyonalista.[3][4][5][6] Api hiyá han revisyonista nga Nippon Kaigi ngan nagdadara hiyá hin revisyonista nga mga paglantaw han kasaysayan han Hapon,[7] nga diin upod an diri pag-angkon han papel han pagpirit han gobyerno han pagkuha hin panhayahay nga kababayin-an o comfort women ha Gyera Pankalibotan II,[8] nga diin ini nga posisyon nagdangat hin tensyon upod han harani nga nasod han Salatan nga Korea.[9][10] Ginkikitâ hiyá nga madig-on nga pagtindog ha pag-atubang han Amihanan nga Korea, ngan nagbabandilyo hiyá nga liwatón an Artikulo 9 han pasipista nga konstitusyon nga magtugot han Hapon nga magmantener hin mga puwersa militar.[11][12] Kilalado ha langyaw hi Abe tungod han mga polisiya ha ekonomiya han iya kagamhanan, nga gin-agnayan nga Abenomics, nga nagsusunod hin monetary easing, fiscal stimulus, ngan mga reporma ha istruktura.[13]

Han 8 Hulyo 2022, gin-asasinar hi Abe hin kasanhi nga Japan Maritime Self-Defense Force nga tripulante samtang naghahatag hiya hin pamulung ha pagkampanya ha Nara.[14][15] Sumala han mga pag-imbestiga han pulis, gintarget hi Abe han suspechado tungod han sinisiring nga mga koneksyon ni Abe ngan han Unification Church, usá nga bag-o nga relihiyoso nga pangiwa nga gintukod ha Salatan nga Korea.[16]

Mga kasarigan

igliwat
  1. Sposato, William. "Shinzo Abe Can't Afford to Rest on His Laurels".
  2. "Japanese PM Shinzo Abe resigns for health reasons". 28 Agosto 2020. Ginkuhà 28 Agosto 2020 – via www.bbc.com.
  3. Lucy Alexander (17 Disyembre 2012). "Landslide victory for Shinzo Abe in Japan election". The Times. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
  4. "Japan election: Shinzo Abe set for record tenure". BBC News. 23 Oktubre 2017. Ginkuhà 13 Hunyo 2019.
  5. Ohi, Akai (20 Disyembre 2018). "Two Kinds of Conservatives in Japanese Politics and Prime Minister Shinzo Abe's Tactics to Cope with Them". East-West Center. Ginkuhà 13 Hunyo 2019.
  6. Justin McCurry (28 Septyembre 2012). "Shinzo Abe, an outspoken nationalist, takes reins at Japan's LDP, risking tensions with China, South Korea". GlobalPost.
  7. "Tea Party Politics in Japan" (New York Times - 2014/09/13)
  8. "Gov't distances itself from NHK head's 'comfort women' comment". Japan Today (ha English). Enero 27, 2014. Ginkuhà 22 Hulyo 2018.
  9. Abe, Shinzo (22 Pebrero 2013). Japan is Back (Speech). CSIS. Ginkuhà 29 Disyembre 2015.
  10. "Abe meets Xi for first China-Japan summit in more than two years". The Japan Times. 10 Nobyembre 2014. Ginhipos tikang han orihinal han 2019-01-08. Ginkuhà 29 Disyembre 2015.
  11. New Japanese Leader Looks to Expand Nation's Military Ginhipos 2013-11-03 han Wayback Machine, NewsHour, 20 Septyembre 2006.
  12. BBC website Japan upgrades its defence agency, bbc.co.uk, 9 Enero 2007.
  13. "Definition of Abenomics". Financial Times Lexicon. Ginhipos tikang han orihinal han 2016-12-28. Ginkuhà 28 Enero 2014.
  14. Takahara, Kanako; Otake, Tomoko; Martin, Alex K. T. (8 Hulyo 2022). "Former Prime Minister Shinzo Abe dies after being shot in Nara". The Japan Times. Ginhipos tikang han orihinal han 8 Hulyo 2022. Ginkuhà 8 Hulyo 2022.
  15. "Shinzo Abe: World leaders express shock over assassination". BBC News (ha English). 2022-07-08. Ginkuhà 2022-07-10.
  16. "宗教団体トップの襲撃難航「狙いを安倍氏に切り替えた」 銃撃容疑者" [Attack on the top of a religious group Difficult to attack "I switched my aim to Mr. Abe"]. 毎日新聞 (Mainchi Shimbun) (ha Japanese). 9 Hulyo 2022. Ginhipos tikang han orihinal han 9 Hulyo 2022. Ginkuhà 9 Hulyo 2022.