Pozzuoli
An Pozzuoli (Initalyano nga kaluwas: [potˈtswɔːli]; Ninapoles: Pezzulo) nga an ngaran ha Linatin ngan ha 1978 nga Winaray nga Bibliya Puteoli[1] ngan ha 1983 nga Winaray nga Bibliya Puteolas[2], usa ka syudad ngan comune ha lalawigan han Napoles ha rehiyon han Campania ha nasod han Italya. Amo ini an dako nga syudad ha Campos Flegreos.
Pozzuoli | |
|---|---|
| Metropolitano nga Syudad han Napoles | |
 Panorama han Pozzuoli | |
  Pozzuoli | |
| Coordinates: 40°50′40″N 14°05′36″E / 40.84444°N 14.09333°EMga koordinado: 40°50′40″N 14°05′36″E / 40.84444°N 14.09333°E | |
| Nasod | Italya |
| Rehiyon | Campania |
| Frazioni | Arco Felice, Campana Annunziata, Cuma, Licola Centro, Licola Lido, Lucrino, Montenuovo, Monterusciello, Pisciarelli, Toiano |
| Kagamhanan | |
| • Mayor | Vincenzo Figliolia (PD) |
| Langyab | |
| • Total | 43 km2 (17 sq mi) |
| Kahitaas | 28 m (92 ft) |
| Molupyo (30 Abril 2009) | |
| • Total | 83,398 |
| • Densidad | 1,900/km2 (5,000/sq mi) |
| (Mga) Demonimo | Puteolani |
| Zona hin oras | CET (UTC+1) |
| • Summer (DST) | CEST (UTC+2) |
| Kodigo postal | 80078, 80014, 80125 |
| Kodigo hin pagtawag | 081 |
| Santo patron | San Procolo |
| Adlaw han santo | Nobyembre 16 |
| Websayt | Official website |
Kaagi igliwat
Nagtikáng an Pozzuoli nga usa nga Griyego nga kolonya nga an ngaran Dikaiarkhia (Griniyego: Δικαιαρχία) nga nangangahulogan "lugar nga diin naghahadi an pagkamatadong". Usa nga Romano nga kolonya gintukod dida han 194 UC, ngan gin-ngaranan ini nga Puteoli nga ginkuha tikang han pulong nga 'puteus', nga buot sidngon bubón (ginamit gihapon han mga sibil ha panaragna han kabubwasan) ngan 'osco fistulus' (lungib).[3] Usa nga alternatibo nga etimolohiya han Puteoli tikang han Linatin nga puteo (panimáhò), nga nahahanungod han baho han sulpur dida hini nga lugar, labi na tikang han Solfatara.[4] Ini tungod kay an Pozzuoli nahamutang ha butnga han Campi Flegrei, usa nga kanan-bulkan nga caldera.
An Puteoli amo an dako nga emporium para hin mba barko tikang ha Alexandria nga nagdadara hin lugas o grano, ngan iba pa nga mga barko tikang han tanan nga dapit han Romano nga kalibotan. Amo gihapon ini an dako nga lugar hin pagtirok hin mga igbabaligya ha gawas tikang ha Campania, upod han hinimo hin bidriyo soplado, mga mosaico, nga ginbuhat hin put-haw, ngan marmol. Dida han Romano nga base naval didto han hirani nga syudad han Misenum an gidakoi nga armada ha panagat han kahadto nga kalibutan. Dinhi gihapon an villa ha huron han Romano nga dictador nga hi Sulla ngan dinhi gihapon hiya namatay dida han 78 BC.
An lokal nga barás nga bulkaniko nga tinatawag pozzolana (Latin: pulvis puteolanus, "pulbo han Puteoli" literal "tapotapo han Puteoli") amo an nahimo nga ginbasaran han syahan nga epektibo nga concrete, kay ini mayda reaksyon ha kimika upod hin tubig. Imbis nga ini ma-evaporar là hin hinayhinay, an tubig maghihimo hini nga barás/lime nga sagol ngadto hin mortar nga madig-on nga mag-usa hin mga pundok hin aggregate ngadto hin nakadaog nga unidad. Amo ini nga nagin-posible an cupola han Pantheon, nga ha yana amo pa gihapon an cupola nga gidako-i ha kalibutan nga hinimo hin diri-reinforced nga concrete.
_-2.jpg)
Hi Pablo nga Apostol dinhi linmugsong han iya pag-agi tikadto ha Roma, nga tikang dinhi 170 milyas (274 kilometr0s) hin kahirayo. Dinhi hiya nagpabilin hin pito ka adlaw (Mga Buhat 28:13, 14) ngan sunod nag tikang upod han iya mga ka-upod han iya pagkadto ha Roma pinaagi han Dalan Appia.
An Puteoli amo an ginkikita nga pinakamakusog nga posibilidad han waray-ngarani nga syudad nga diin nahinabo an syahan-nga-siglo nga Romano nga novela Satyricon.
Han 37 AD an Puteoli amo an lugar hin buhat ha politika ni Emperador Gaius Caligula, nga dida han iya kahimo nga Emperador nagpahimo hin temporaryo nga nalutaw nga tulay nga nagamit hin mga sakayan pannegosyo nga tubtob hin duha ka milyas (3.2 km) tikang han bungto ngadto han kilalado nga harani nga resort han Baiae, ngan iya ini gintabok nga nagkakabayo, ha pagtamay hin tagna hin astrolohista nga hiya "waray daw higayon nga magin-Emperador sugad man hin pagkabayo tabok han Gulpo han Baiae".[5]
Ginmartiro hi San Procolo dinhi upod an iya mga kaupod han ika-upat nga gatostuig, ngan hiyá an santo patron han syudad. An pito nga ulo hin agila dida han eskudo para han bungto han Pozzuoli sinisiring nga narepresenta hin pitó han hini nga mga martir. An Nobyembre 16 amo an opisyal nga adlaw hin pamatron para kan San Procolo. Gin-agnayan hin pag-ugay-ugay hi San Procolo nga 'u pisciasotto ("an mayámang") tungod kay an Nobyembre 16 agsob usa nga adlaw hin pag-inuuran. An mga katawhan nagsasaurog gihapon han iya pista dida han ikaduha nga Dominggo hit Mayo.[6]
Nagbisita han Pozzuoli hi Charles Lyell han 1828 ngan iya gin-istudyohan an Macellum nga mga harigi.
Tikang han 1946 an bungto amo an balayan han Accademia Aeronautica, an Italyano nga Akademiya han Puwera Armada ha Kalangitan, nga nahumtang anay ha purô han Nisida, ngan tikang han 1962 didâ hin hinimo-gud-la nga campus ha bawbaw hin pungtod nga naha-igbaw han baybayon.
Tikang han Agosto 1982 tubtob Disyembre 1984 nakatagamtam an syudad hin pira ka mga gatos nga mga paglinoglinog o tremor ngan bradiseismico nga mga nanhinabo nga inmabot hin kadamo dida han Oktubre 4, 1983, nga nakaguba hin mga 8,000 ka edifisyo dida han butnga han syudad ngan nakapa-iwas hin mga 36,000 ka tawo, ngan damo hini permanente nga naipaiwas. An mga panhinabo nagpahitaas han ubos han dagat hin haros 2 ka metro, ngan naghimo hini han Baybayon han Pozzuoli nga hamabaw hin duro para hin dagko nga mga sakayan.
Panakayan igliwat
Madali ini makadtoan tikang ha Roma pinaagi han Napoles nga Metro linea 2, ngan han mga tren han "Cumana" nga mga linea nga natikáng han estasyon han Montesanto, ha butnga han syudad.
Mga hagrani nga comuni igliwat
Mga kilalado nga tawo igliwat
- Jenaro, Santo Patron han Napoles, ginpatay ha Solfatara c. 305
- Josephus naglugsong dida han tipakadto hiyá ha Roma. (An Kinabuhi ni Flavius Josephus; 3.16)
- William Jopling, British nga leprolohista, natawo dida
- Sophia Loren, aktris ha pelikula nagtubo dida
- Gilbert, Konde han Montpensier, Virrey han Napoles namatay dinhi han 15 Oktubre 1496
- Pablo nga Apostol naglugsong dinhi han iya pagkadto ha Roma. (Mga Buhat 28:13)
- Giovanni Battista Pergolesi, Baroque nga kompositor namatay dida
- Lucius Cornelius Sulla, Dictador han Roma, namatay han iya villa dida
Kitaa gihapon igliwat
Mga pinanbasaran igliwat
- ↑ Baraan nga Biblia: An Maupay nga Sumat Para ha Imo (Biblia nga Ginhubad ha Pinulongan nga Samarenyo) Samarenyo Popular Version SPV 050 P PBS 2003-1 Philippine Bible Society 1978
- ↑ An Baraan nga Kasuratan Samarenyo Bible SAM 054 PBS 2000-1 Philippine Bible Society 1983
- ↑ "Comune di Pozzuoli (NA)".
- ↑ John Everett-Heath, ed. (2010). "Pozzuoli". Concise Dictionary of World Place-Names. Oxford University Press (Oxford Reference Online Premium Database).
- ↑ C. Suetonius Tranquillius. "Caius Caesar Caligula." The Lives of the Twelve Caesars.
- ↑ "Archived copy". Ginhipos tikang han orihinal han 11 Marso 2007. Ginkuhà 24 Disyembre 2017.CS1 maint: archived copy as title (link)
Bibliograpiya igliwat
- Amalfitano, Paolo, et al. (1990) I Campi Flegrei, Venezia
- Annecchino, Raimondo (1960) Storia di Pozzuoli e della zona flegrea. Pozzuoli: Arti Grafiche D. Conte
- Gianfrotta, Piero Alfredo & Maniscalco, Fabio (eds.) (1998) Forma Maris: Forum Internazionale di Archeologia Subacquea. Puteoli
- Gore, Rick (Mayo 1984). "A Prayer For Pozzuoli". National Geographic. Vol. 165 no. 5. pp. 614–625. ISSN 0027-9358. OCLC 643483454.
- Puteoli: studi di storia Romana; no. 2; 4/5
- Sommella, Paolo (1978) Forma e urbanistica di Pozzuoli romana. Pozzuoli: Azienda Autonoma di Soggiorno, Cura e Turismo di Pozzuoli
- Atti del convegno Studi e ricerche su Puteoli romana: Napoli, Centre J. Bérard, 2-3 aprile 1979. Napoli, 1984
Mga sumpay ha gawas igliwat
An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Pozzuoli