Hi Nabucodonosor II[2] (ha 1983 nga Bibliya Nabukodonosor[3] II; Ininglis: Nebuchadnezzar II /ˌnɛbjʊkədˈnɛzər/ ginsusurat liwat nga Nebuchadrezzar II[lower-alpha 1]; Akkadian: 𒀭𒀝𒆪𒁺𒌨𒊑𒋀dNabû-kudurri-uṣur, nangangahulogan "O diyos Nabu, salipda/dapiga an akon suhag nga anak"; Hebreo ha Bibliya: נְבוּכַדְרֶאצַּרNəḇūḵaḏreʾṣṣar[lower-alpha 2] o kundi man נְבוּכַדְנֶאצַּרNəḇūḵaḏneʾṣṣar[lower-alpha 3]; Aramaico ha Bibliya: נְבוּכַדְנֶצַּרNəḇūḵaḏneṣṣar[lower-alpha 4], puyde liwat masurat an ngaran nga Nabucodorosor II o kundi man Nabukodorosor II), hadi han Babilonia c. 605 UC – c. 562 UC, amo an gimaihai-nga-naghadi ngan pinakagamhanan nga monarka han Imperyo nga Neo-Babilonyano.[4][5]

Nabû-kudurri-uṣur
𒀭𒀝𒆪𒁺𒌨𒊑𒋀
Usá nga engraving nga mayda royal nga inskripsyon ni Nabucodonosor II. Anton Nyström, 1901.[1]
Hadi han Imperyo nga Neo-Babilonyano
Paghadì c. 605 – c. 562 UC
Nag-uná Nabopolassar
Nagsunod Amel-Marduk
Natawo c. 634 UC
Namatay c. 562 UC (panuigon 71–72)
Inasaw-an Amytis han Media
Panimalay Chaldean
Amay Nabopolassar

An iya amay hi Nabopolassar usá nga opisyal han Imperyo nga Neo-Asiryahanon nga nagrebelde han 620 UC ngan nagtukod han iya kalugaringon nga Hadi han Babilonia.[6][7] Linmingkod hi Nabucodonosor han trono han 605 UC ngan ha sumurunod, inmaway hin pipira nga mga kampanya ha Katundan, nga diin an Ehipto naningkamot pag-organisar hin koalisyon patok ha iya. An iya pagsakop han Judah ginpahayag dida han Bibliya nga Mga Barasahon han Mga Hadi ngan Barasahon ni Jeremias.[8] An iya pamunuan, Babilonia, amo an gidako-i nga lugar hin arkeolohiya ha Butnga nga Sinirangan.[9]

Ginhihinumdum hiyá han Bibliya nga amo an nagbungkag han Templo ni Salomon ngan an nagtikang han Babiloniano nga pagdara ha pagkabihag. Usá hiya nga importante nga tawo ha Barasahon ni Daniel.[10]

Kinabuhi igliwat

 
Inskripsyon hin gintukod ni Hadi Nabocodonosor II ha Ganghaan han Ishtar. Usá nga ginpahalipot nga kinutlo nasiring: "Hi akó (Nabocodonosor) nagbutáng han batakan han mga ganghaan kutob ngadto han katubigan nga kahitaas ngan gintukod hira tikang hin putli nga bato nga asul. Ha mga bungbong han sulod nga kwarto han ganghaan mga toro ngan mga dragon ngan gud man hi ako nagbutang hin ka-magnipiko ha ira hin baga hin rayandayan nga rikohanon nga pagkahimaya nga makita han tanan nga katawhan hin paghiusa."
 
Detalye hin terracotta nga silindro ni Nabocodonosor II, nga nagpapahayag han pagtukod ngan pag-utro hin pagtukod ha Babilonia. 604–562 BC. Tikang ha Babilonia, Irak, ginbalay ha British Museum

Hi Nabocodonosor amo an suhag nga anak nga lalaki gan nagsunod kan Nabopolasar, usá nga Asiriahanon nga opisyal nga nagrebelde patok han Imperyo Asiriahanon ngan nagtukod han iya kalugaringon nga hadi han Babilonnia han 620 BC.[6][7] Syahan nga ginmensyonar hi Nabocodonosor dida han 607 UC, han pagbungkag han Asiria an labaw-nga-kaaway han Babilonia, nga diin hiyá na an prinsipe han korona.[11] Han 605 UC hiyá ngan an iya kaalyado nga hi Cyaxares, an namumuno han mga Mediahanon, nanguna hin army patok han mga Asiriahanon ngan mga Ehiptohanon, nga hadto na-okupa han Sirya, ngan han sinmunod nga Pag-awayan ha Carchemish, hi Faraon Necho II nalúpig ngan an Sirya ngan Fenisya nadara ha ilarom han Babilonia.[12] Namatay hi Nabopolasar han Agosto 605 UC, ngan inmuli hi Nabocodonosor ha Babilonia basi lumingkod han trono.[13]

Mga tigaman igliwat

  1. "Hin pipira nga mga sinurat ha Bibliya, ginhahatag an ngaran...nga mayda "n" imbes nga "r," sugad ha Nebuchadnezzar." Asimov, I. (1968) The Near East, Boston: Houghton Mifflin Co., p. 62
  2. Ha Jeremias 49:28 là, an Hebreo nga ngaran נְבוּכַדְרֶאצּוֹר, nga mayda צּוֹ imbes nga צַּ.
  3. Ini an pagsurat ha Hebreo hin 13 nga mga kaso; ha 13 nga iba nga mga kaso, an pagsurat ha Hebreo uusa han mga nasunod:

    נְבֻכַדְנֶאצַּר − nga mayda בֻ imbes nga בוּ.
    Ha 2 Mga Hadi 24:1&10 ngan 25:1&8, 1 Cronicas 5:41 (a.k.a. 6:15), ngan Jeremias 28:11&14.

    נְבוּכַדְנֶצַּר – nga waray א, sugad han nahig-araan nga kasurat ha Aramaico.
    Ha Ezra 1:7 ngan Nehemias 7:6.

    נְבֻכַדְנֶצַּר – nga mayda בֻ imbes han בוּ ngan waray א, sugad han pagsurat ha Aramaico nga gingamit ha Daniel 3:14, 5:11, ngan 5:18.
    Ha Daniel 1:18 ngan 2:1.

    נְבוּכַדְנֶצּוֹר – waray א ngan mayda צּוֹ imbes han צַּ, cf. note a.
    Ha Ezra 2:1.

    נְבוּכַדנֶאצַּר – nga waray han shva quiescens.
    Ha Jeremias 28:3.

  4. Ha Daniel 3:14, 5:11, ngan 5:18 là, an Aramaico nga ngaran נְבֻכַדְנֶצַּר, nga mayda בֻ imbes han בוּ.

Mga pinambasaran igliwat

  1. Anton Nyström, Allmän kulturhistoria eller det mänskliga lifvet i dess utveckling, bd 2 (1901)
  2. Baraan nga Biblia: An Maupay nga Sumat Para ha Imo (Biblia nga Ginhubad ha Pinulongan nga Samarenyo) Samarenyo Popular Version SPV 050 P PBS 2003-1 Philippine Bible Society 1978
  3. An Baraan nga Kasuratan Samarenyo Bible SAM 054 PBS 2000-1 Philippine Bible Society 1983
  4. Freedman 2000, p. 953.
  5. "Nebuchadnezzar II". ancient.eu. Ginkuhà Disyembre 22, 2017.
  6. 6.0 6.1 Bertman 2005, p. 95.
  7. 7.0 7.1 Oates 1997, p. 162.
  8. Wiseman 1991a, p. 233–234.
  9. Arnold 2005, p. 96.
  10. Collins 2002, p. 2.
  11. Wiseman 1991a, p. 182.
  12. Wiseman 1991a, p. 182–183.
  13. Wiseman 1991a, p. 183.

Mga sumpay ha gawas igliwat