Jaro, Leyte
An Jaro usa nga ika-upat nga klase nga bungto ha lalawigan han Leyte ha Sinirangan nga Kabisay-an nga rehiyon han Kabisay-an ha Pilipinas. Sumala han 2000 census, mayda ini populasyon nga 37,437 ka tawo ha 7,554 nga panimalay.
| Sensus han Populasyon Jaro, Leyte | |||
|---|---|---|---|
| Sensus | Populasyon | +/- | |
| 1990 | 31,727 | ||
| 1995 | 32,726 | 0.6% | |
| 2000 | 37,437 | 2.93% | |
| 2007 | 38,797 | 0.49% | |
| 2010 | 39,577 | 0.27% | |
| 2015 | 43,199 | 1.22% | |
Tinikangan igliwat
An kinabubutngan han Jaro kay in waray kalalabti hin mga tawo ngan hirayo ha sibilisasyon hadto han panahon han mga Espanyol.
Hadto nga mga adlaw, nanabo an kasamokan ha butnga han relehiyon nga Kristyanismo ngan Mohammadanism. Umabot hira Datu Buian ngan Sirugan upod han ira mga tawo nga Moro sakay han ira mga vinta nganhi ha kabisayaan ngan nag tikang hin kasamokan ha pamaagi hin pag guba han mga kabablayan han mga Kristyano, pag patay han kadam-an ngan han pag himo ha iba nga ira mga suruguon. Tungod hine nga mga nahitabo, nangihanglan an mga Kristyano mag-urusa ngan umato, dinhe nagtikang an pagka himo han bungto han Jaro.
May-ada adto duduha nga Leyteño nga kilalado tungod kay hira in makarit ngan maisog. Hira hi Bonsilao han Ormoc ngan Sinirugan han Dagami. Sumala han kadam-an nga mga tawo, inin hira nga duduha kay nag tatag-iya hin kakusgon nga baga-baga han kanan mga diyos ug dire sugad ha aton. An ira kakusgon in napamatud-an pa kay katungod nga napa-iwas man nira an mga Moro ha ira katunaan. Dire maiha, inin hira nga duduha in nag desisyon nga umukoy ha usa nga lugar kun ngain madadali-dali kadtuan hin mga nangingihanglan nga mga Kristyano labi na ha mga nag-uukoy ha Balugu, Kalgara ngan iba pa nga mga hirapit nga mga bungto. Inin kay nakit-an ha bawbaw han usa ka bungtod kun ngain gihap nakikit-an an simbahan han mga Romano Katoliko yana. Pagka-iha, an lugar kay hinay-hinay nga guin balayan ngan guin ukyan hin mga tawo, guin himuan hin mga agi-an ngan gin hawanan an kabagwakan ngan dinhe nahimo an sinugad nga bungto.
An bungto in guin tutuyo han mga katawhan han mga hirani nga mga bungto katungod hin usa nga burabod nga nakikit-an ha ubos han bungdtod nga kun ngain an tubig hine nga burabod nga nadalagan tikang ha bungtod kay guin tutuohan nga nakakaupay hin mga sakit katungod nga an tubig kay naagi anay ha mga gamot han iba-iba nga mga tanum nga sugad gihap nga gin gagamit ha pag tambal han mga sakit. Ine nga nagkatarampo nga mga panambal para ha bisan ano nga sakit ha lawas kay i-guin tawag han mga molopyo nga “Haro”.
An ngaran nga “Haro” kay in guin gamit ha pag tawag han lugar han guin kilala na ine nga bungto han 1810 ngan inen la kay in nabalyuan ha “Jaro” han pag abot han mga Espanyol ha lugar.
Mga Baranggay igliwat
An Jaro mayda kap-atan kag unom (46) nga baranggay.
|
|
|
Pangiskwelahan igliwat
An Jaro in may 42 nga pampubliko na eskwelahan pan-elementarya:
Ngan may-ada ini lima na pampubliko na eskwelahan pansekundarya:
Mga Sumpay ha Gawas igliwat
- Philippine Standard Geographic Code Ginhipos 2012-04-13 han Wayback Machine
- 2000 Philippine Census Information Ginhipos 2005-09-23 han Wayback Machine