Batanes
- Mayda impormasyon hini nga artikulo nga aada han Iningles nga bersyon nga angay ighubad ha Winaray
An Lalawigan han Batanes amo an pinaka-amihanan ngan giguti-ayi nga probinsya han Pilipinas, ha populasyon ngan ha kahaluag hin katunaan. An kapital han lalawigan amo an Basco.
An probinsya nahabug-os hin napulo ka isla (nga tinatawag nga Kapuropod-an Batanes) nga nahamutang hin mga 162 ka km ha amihanan tikang han Luzon didto han Estrecho han Luzon ngan an lalawigan lakip han Siong han Cagayan nga rehiyon ha Luzon. Tikang hini nga kapuropod-an, an gidako-i ngan pinaka-importante ha ekonomiya nga mga isla amo an Itbayat, Batan and Sabtang.
Batanes |
|---|
An Kapuropod-an Batanes nahabulag tikang han Kapuropod-an Babuyan han Cagayan nga lalawigan han Balintang Channel ngan nahabulag gihapon tikang ha Taiwan han Bashi Channel.
An pinakaamihanan nga isla o puro han lalawigan ngan han Pilipinas amo an Isla han Mavudis (Yami). An iba nga mga isla amo an Misanga, Ditarem, Siayan, Itbayat, Dinem, Batan, Sabtang, Ivuhos, ngan Diadekey.
An gin-uukyan la nga mga isla amo an Itbayat, Batan, ngan Sabtang. An Batanes mga 190 ka kilometro ha salatan han Taiwan.
Katawhan ngan Kultura igliwat
An mga lumad nga tawo han Batanes tinatawag nga mga Ivatan ngan mayda hira mga ginsasaro-an nga kultural ngan panyinaknan nga mga pagkasugad upod han mga Tao mga katawhan han Isla han Orchid. Gawas la hin mga katulinan nga Espanyol nga nahi-api han Ivatan hin pira nga mga siglo, an mga Ivatan ngan Tao nga mga katawhan parehos.
Ini nga kabulag hin nasod amo an dangat han pagsalakay han Dutch o Olandes han tuig 1642. An amihanan nga bahin han gin-uukyan han mga Ivatan, Formosa ngan Isla han Orchid nga hadí kabahin han Virreinato han Nueva Espanya, nakuha han mga Olandes ngan ini liwat hira ginpa-iwas han tuig 1662 hin mga puwersa han Intsek nga Ming nga Dinastiya, nga pinamunoan han Intsek nga pirata nga hi Koxinga nga nagtukod han iya kalugaringon nga Hadi han Taiwan.
An salatan nga bahin han gin-uukyan han mga Ivatan, an mga isla o kapuropod-an han Batanes, ginreesforzar ngan ginpakusgan hin mga refugee nga mga Espanyol tikang ha Formosa ugsa hira gin-api hin formal dida han ika-18 nga siglo han gobyerno Espanyol ha Manila.
An mga ginagamit nga mga yinaknan ha Batanes amo an Ivatan, nga ginagamit ha mga isla han Batan ug Sabtang, ngan an Ichbayaten, nga ginagamit ha isla han Itbayat .
Heyograpiya igliwat
Politikal igliwat
An Batanes ginbahin ngadto hin unom (6) nga mga bungto.
Mga Bungto igliwat
Pisikal igliwat
An Batanes nahamutang hin grupo hin mga isla o kapuropod-an nga tinatawag nga Kapuropod-an Batanes ngan amo ini an pinakaamihanan nga mga isla han Pilipinas. Nahimutang ini ha butnga han Kapuropod-an Babuyan (nga lakip han Lalawigan han Cagayan) ngan han Taiwan. An mga isla guti-ay la an mga nangungukoy ngan mayda pagkamasurong hin mga bagyo.
An tulo nga mga gidako-i nga mga isla amo an Itbayat, Batan, ngan Sabtang. An pinakaamihanan amo an Isla han Mavudis.
Mga Sumpay ha Gawas igliwat
- Northern Luzon cultures Ginhipos 2020-12-23 han Wayback Machine
- Brief Overview of Batanes Islands Ginhipos 2006-10-29 han Wayback Machine
| Mga Rehiyon ngan Lalawigan han Luzon | |
| Ilocos nga Rehiyon: | Amihan nga Ilocos (Ilocos Norte) | La Union | Pangasinan | Salatan nga Ilocos (Ilocos Sur) |
| Siong han Cagayan: | Batanes | Cagayan | Isabela | Nueva Vizcaya | Quirino |
| Butnga nga Luzon: | Aurora | Bataan | Bulacan | Nueva Ecija | Pampanga | Tarlac | Zambales |
| CALABARZON: | Batangas | Cavite | Laguna | Quezon | Rizal |
| MIMAROPA: | Katundan nga Mindoro (Occidental Mindoro) |Marinduque | Romblon | Palawan | Sinirangan nga Mindoro (Oriental Mindoro) |
| Bicol nga Rehiyon: | Albay | Amihanan nga Camarines (Camarines Norte) | Catanduanes | Masbate | Salatan nga Camarines (Camarines Sur) | Sorsogon |
| Admin. nga Rehiyon han Cordillera: | Abra | Apayao | Benguet | Bukid nga Lalawigan (Mountain Province) | Ifugao | Kalinga |
| Metro Manila: | Waray mga probinsya |