An pagkakaiba han mga rebisyon han "Negros Oriental"

Content deleted Content added
g robot Gindugngan: ace:Propinsi Negros Oriental
Xqbot (hiruhimangraw | mga ámot)
g robot Ginliwat: fr:Negros oriental; kosmetiko nga mga pagbag-o
Bagis 1:
An '''Negros Oriental''' (kon ha literal nga [[Winaray]]: '''Sinirangan nga Negros''' o '''Sidlangan nga Negros''') usa nga [[Mga Lalawigan han Pilipinas|probinsya]] o lalawigan han [[Pilipinas]] nga nahamutangan ha [[Butnga nga Kabisay-an]] nga [[Mga Rehiyon han Pilipinas|rehiyon]]. Amo ini an timugan o salatan-sidlangan nga katunga han isla han [[Negros]], samtang an [[Negros Occidental]] amo iton katundan nga bahin. Iton Negros Oriental naatubang hiton [[Sugbo]] ha sinirangan tabok hiton [[Tañon Strait]] ngan hiton [[Siquijor]] ha timugan o habagatan-sidlangan. An kapital hini amo an [[Syudad han Dumaguete]].
 
{{Infobox probinsya Pilipinas|
ngaran = Probinsya han Negros Oriental |
sealfile = [[ImageFile:Ph_seal_negros_oriental.png]] |
rehiyon = [[Butnga nga Kabisay-an]] (Rehiyon VII) |
kapital = [[Syudad han Dumaguete]] |
Bagis 20:
mga yinaknan = [[Sinugboanon|Sinugboanon]], [[Hiligaynon]]|
gobernador = George P. Arnaiz |
locatormapfile = [[ImageFile:Ph_locator_map_negros_oriental.png]]
}}
 
== Katawhan nga Kultura ==
 
An bug-os nga populasyon han Negros Oriental sumala han [[2000]] nga census 1,126,061 ka tawo, ngan amo ini an ika-20 han mga gidadamo-i hin tawo nga probinsya han nasod. 34.5% hiton populasyon aada nangungukoy hiton mga lima nga syudad han [[Syudad han Dumaguete|Dumaguete]], [[Syudad han Bayawan|Bayawan]], [[Syudad han Tanjay |Tanjay]], [[Syudad han Bais|Bais]], ngan [[Syudad han Canlaon|Canlaon]].
 
Iton [[Sinugboanon]] lumad nga yinaknan hiton 95% han populasyon samtang [[Hiligaynon]] iton yinaknan han nahabilin nga 5%.
 
== Ekonomiya ==
 
Iton [[agrikultura]] o pag-uma an importante nga industrya ha Negros Oriental. Iton importante nga mga produkto pinaagi hini amo an [[tubo]], [[Sweetcorn|mais]], [[lubi]] ngan [[humay]]. Dida hiton daplin hit kadagatan, iton pangisda o panagat amo an importante nga paagi han pagpakabuhi. Iton iba liwat nga mga industriya dinhi amo an pagtukod hin mga rancho hin kabakahan, mga ''fish pond'' ngan ''logging''. Mayda liwat mga deposito mineral sugad hiton [[bulawan]], [[salapi]] (silver) ngan [[tumbaga]].
 
== Heyograpiya ==
 
=== Politikal ===
 
An Negros Oriental mayda napulo kag siyam (19) nga [[bungto Pilipinhon|bungto]] ug unom (6) nga [[Mga Syudad han Pilipinas|syudad]].
 
==== Mga Bungto ====
 
* [[Syudad han Bais]]
* [[Syudad han Bayawan]] (Tulong)
* [[Syudad han Canlaon]]
* [[Syudad han Dumaguete]]
* [[Syudad han Guihulngan]]
* [[Syudad han Tanjay]]
 
==== Mga Bungto ====
 
<table border="0"><tr>
<td valign="top">
* [[Amlan, Negros Oriental|Amlan]] (Ayuquitan)
* [[Ayungon, Negros Oriental|Ayungon]]
* [[Bacong, Negros Oriental|Bacong]]
* [[Basay, Negros Oriental|Basay]]
* [[Bindoy, Negros Oriental|Bindoy]] (Payabon)
* [[Dauin, Negros Oriental|Dauin]]
* [[Jimalalud, Negros Oriental|Jimalalud]]
* [[La Libertad, Negros Oriental|La Libertad]]
* [[Mabinay, Negros Oriental|Mabinay]]
* [[Manjuyod, Negros Oriental|Manjuyod]]
</td><td valign="top">
* [[Pamplona, Negros Oriental|Pamplona]]
* [[San Jose, Negros Oriental|San Jose]]
* [[Santa Catalina, Negros Oriental|Santa Catalina]]
* [[Siaton, Negros Oriental|Siaton]]
* [[Sibulan, Negros Oriental|Sibulan]]
* [[Tayasan, Negros Oriental|Tayasan]]
* [[Valencia, Negros Oriental|Valencia]] (Luzurriaga)
* [[Vallehermoso, Negros Oriental|Vallehermoso]]
* [[Zamboanguita, Negros Oriental|Zamboanguita]]
</td></tr></table>
 
=== Pisikal ===
 
An Negros Oriental mga 5,402.30 ka kwadrado nga kilometros. Ini amo an timugan o habagatan-sinirangan nga katunga han isla han [[Negros]], ug iton [[Negros Occidental]] amo an katundan nga bahin han isla. Mga kabugkiran iton nabulag hiton Negros Oriental tikang ha Negros Occidental. Samtang iton Negros Occidental kabahin han [[Katundan nga Kabisay-an]] nga rehiyon, iton Negros Oriental nahaupod hiton [[Butnga nga Kabisay-an]] nga rehiyon. Iton Negros Oriental naatubang hiton isla han [[Sugbo]] ha sinirangan nga tabok hiton [[Tañon Strait]] ngan hiton [[Siquijor]] ha timugan o salatan-sinirangan. Iton [[Dagat Sulu]] mabibilngan ha habagatan han probinsya.
Bagis 80:
An topografiya han probinsya mga hagmumbo nga mga kabugkiran nga kaurugan harani ha kadagatan. Ha salatan nga dapit han lalawigan amo an [[Cuernos de Negros]] (Mga Sungay han Negros) nga [[stratovolcano]] nga nahataas ngadto hin 1864 ka metros. Ha amihanan nga daplin han probinsya amo an [[Bukid Canlaon]], an gihatataasi nga bukid han isla nga mayda kahataas nga 2465 ka metros.
 
== Kasaysayan ==
[[ImageFile:Oriental_Negros_Capitol.jpg|right|thumb|250px|Kapitolyo han probinsya ha Syudad han Dumaguete.]]
An isla han [[Negros]], nga amo an ika-upat nga gidako-i nga isla ha [[Pilipinas]], gintawag han una nga "Buglas". Ugsa han pag-abot han mga Katsila nga conquistadores, an mga Negrito ug an mga Bukidnon amo an mga naukoy han isla. An ira relihiyon o mga pagtuo, paghalad han mga anito nga ginbubuhat hin mga kababayen-an nga mga babaylan. Mayda negosyo hin pagbinalyo-ay han mga taga-dida ngan han mga Intsek ug iba nga mga Asyano nga negosyante tikang pa han mga takna ugsa han ika-12 nga siglo.
 
Bagis 88:
Han [[1892]], an [[Siquijor]] nahimo nga bahin han Negros Oriental. Ugsa hini, an Siquijor igindumara han Espanya ha ilarom han politico-militar nga probinsya han Bohol. Ginhimo han gobyerno Americano an Siquijor nga "sub-probinsya" han Negros Oriental dida han [[1901]]. Ha [[Septyembre 17]], [[1971]], an Siquijor nahimo nga bulag nga probinsya pinaagi han Republic Act No. 6396.
 
== Turismo ==
 
 
== Kitaa Gihapon ==
 
* [[Negros]]
* [[Gobernador han Negros Oriental]]
 
== Mga Sumpay ha Gawas ==
 
* [http://www.negor.gov.ph Opisyal nga Websayt han Gobyerno han Probinsya han Negros Oriental]
 
{{Negros Oriental}}
Bagis 114:
[[es:Negros Oriental]]
[[fa:نگرو شرقی]]
[[fr:Negros Orientaloriental]]
[[id:Negros Oriental]]
[[ilo:Negros Oriental]]