An pagkakaiba han mga rebisyon han "Baghdad"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Bagis 17:
| website = http://www.baghdadgov.com
}}
An '''Baghdad''' ([[Inarabo]]: بغداد‎, Baġdād, IPA: [bæɣˈdæːd]) in ulohan han Republika han Iraq, nganhin igkasipareho it tetoryo ha Governorato han Baghdad. An populasyon han Baghdad han 2011 in ginbabanabanahan nga 7,216,040, nga nahimo nga may-ada pinakadamo nga tawo nga syudad han nasod. Ini an gidadakoi nga nasod han Iraq,<ref nganname=population>Estimates ikaduhaof ngatotal gidadakoipopulation ngadiffer syudadsubstantially. haThe Kalibutan[[Encyclopædia AraboBritannica]] (nasunodgives laa ha2001 Cairo,population Ehipto)of 4,950,000, nganthe ikaduha[[Lancet ngasurveys gidadkoiof ngacasualties syudadof hathe KatundanIraq ngaWar|2006 AsyaLancet (sinmunodReport]] lastates haa Tehranmpopulation of 7,216,040 in Iran)2011.
* [http://search.eb.com/eb/article-9109394 "Baghdad"] ''Encyclopædia Britannica''. 2006. Encyclopædia Britannica Online. 13 November 2006.
* {{PDFlink|[http://www.thelancet.com/webfiles/images/journals/lancet/s0140673606694919.pdf "Mortality after the 2003 invasion of Iraq: a cross-sectional cluster sample survey"]{{dead link|date=March 2011}}|242&nbsp;KB}}. By Gilbert Burnham, Riyadh Lafta, Shannon Doocy, and Les Roberts. ''[[The Lancet]]'', October 11, 2006
* [http://www.globalsecurity.org/military/world/iraq/baghdad.htm Baghdad] from GlobalSecurity.org
</ref><ref name=largestcities>[http://www.mongabay.com/igapo/Iraq.htm "Cities and urban areas in Iraq with population over 100,000"], Mongabay.com</ref>, ngan ikaduha nga gidadakoi nga syudad ha Kalibutan Arabo (nasunod la ha Cairo, Ehipto), ngan ikaduha nga gidadkoi nga syudad ha Katundan nga Asya (sinmunod la ha Tehranm, Iran).
 
Nahamutang ha may Salog Tigris, an syudad in gintukod ha ika-8 gatostuig ngan naging ulohan han Kalipo han Abbasid. Ha sulod han gutiay nga panahon tikang ha pagkatukod, an Baghdad in tinmubo ngadto ha us'ka mahinungdanon nga kultural, komersyal, ngan intelektuwal nga sentro han Kalibutan Islamico. Ini in labot ha puy-anan hin pipira nga panguna nga institusyon academica (sugad han Balay han Kabaltok) nga naghatag hin kalibutanon nga reputasyon ha syudad komo an "Sentro han Pag-aram". Ha bug-os nga pag-agi han Hitaas nga Butnga nga Panahon, an Baghdad in gincoconsiderar nga gidadakoi nga syudad ha kalibutan nga may'da ginbabanabanahan nga populasyon nga 1,200,000 nga katawhan<ref>{{cite web| url=http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_largest_cities_throughout_history#cite_note-27 |title= List of largest cities throughout history |publisher=Wikipedia}}</ref>. An syudad in ginruba ha mga kamot han Imperyo Mongol ha 1258, nga nagbunga hin pag-ubos nga pinmadayon hin pipira nga mga gatos-tuig tungod han agsob nga mga sakit ngan dirudilain nga mga susronod nga mga imperyo. Han paghatag hin pagkilala han Iraq komo us'ka naglulugaring nga syudad (anay Britanico nga Mandato han Mesopotamia) ha 1938, an Baghdad in hinayhinay nga nakabawi han iya pipira nga mga anay prominente komo us'ka mahinungdadnon nga sentro han kultura Arabo.
 
Ha pagkayana, an syudad in naatubang hin hilarom nga pagkaguba han inprastruktura, tungod han diri la maiha nga ginpapangunahan han Amerikano nga langyaw nga pag-okupa han Marso 2009 ngan an sinmunod nga kahimtang hin sunod-sunod nga gera nga natapos han Disyembre 2011. Han pipira nga tuig nga naglabay, an syudad in makadamo nga nagkarawat hin mga gios han rebelde ngan mga atake han terorista.