Pating
An pating[1] (igbaw orden Selachimorpha)(Iningles:Shark) (Pambansa:Pating) amo an isda nga mayda kalansay nga cartilage biskan bukog. Ini in nanganganak tag-upat nga diri nambubunay. An pating amo in harani na igparatod san mga pagi.
May ada lahos 470 species an pating. An mga kilala na specie san pating amo an great white shark, balanakon na pating, butanding, blue shark, mako shark, ngan an hammerhead shark.
Ebolusyon
igliwat
An ebidensya na nabubuhi an pating nagtitikang pa sadton Ordovician period, 450–420 milyon katuig an nakalabay, antes pa mabuhi an mga vertebrate sa tuna ngan antes manudok an mga tanaman sa mga kontinente. Mga hingbis la an nakuha san mga nauna na mga pating ngan diri natanan na paleontologists naayon na nagtikang ini sa gipatingi, gindududahan na nagtikang ini na mga hingbis sa thelodont agnathans.[2]
An gin'aayunan na giaarugi na hingbis sa pating nagtitikang sadton 420 milyon katuig an nakaagi, sa Silurian period. An kadam'an san mga moderno na pating nagtitikang sadton 100 milyon katuig an nakalabay. Tango an kaurugan san mga fossils na nahihiagian.
Anatomiya
igliwat
Tango
igliwatNasasalyuan an tango san pating na nakalubong sa lagos. Naabot 30,000 an natatangal na tango sa bug'os nakinabuhi sa pating. An pagtubo san tango sayo kabeses kada 8 - 10 kaadlaw tubtob sin pira ka bulan.
Skeleton
igliwatNaiiba an skeleton sa pating sa iba na isda ngan terrestrial vertebrates. May ada an pating ngan pagi skeleton na cartilage ngan dagot. Matibay ngan flexible an cartilage, ngan haros katunga la an bug'at kumpara sa tul'an mao na nakakatrok ini kusog para sa pating.[3] Tungud kay waray an pating mga gusok, madali maruba an kanra dughan sa kalugaringun na bug'at pag'aada ini sa tuna.[4]
Parikpik
igliwatHiglaba ngan suportado sin mga filaments na protina an parikpik san pating. Gintatawag ini na filaments na ceratotrichia, na naingon san keratin sa sungay ug buhok ngan barahibo san tamsi.[5] Kadam'an sa pating may'ada walo na parikpik.
Taxonomiya
igliwat
Sakob san superorder Selachimorpha an mga pating sa subclass Elasmobranchii ngan Class Chondrichthyes. Sakob liwat sa Elasmobranchii an mga pagi; Sakob naman sa Chondrichthyes an mga Chimaeras. Ginbabanabana na an mga pating polyphyletic: nag'iiringun an itsur kudi magkakaiba an ninuno, ngan may mga pating na mas harani an relasyon sa pagi kaysa sa iba na mga pating.[6]
Guinbabahin an superorder Selachimorpha ngadto Galea (or Galeomorphii), ngan Squalea. Sa Galeans sakob an Heterodontiformes, Orectolobiformes, Lamniformes, ngan Carcharhiniformes. An Lamnoids ngan Carcharhinoids ginsasakob san sayo na clade, pero naiimud sa mga bag'o na pag'aram na an Lamnoids ngan Orectoloboids nahihiilarum sa sayo nga clade. An Squalea naman ginbabahin sa Hexanchoidei ngan Squalomorpha. Sakob sa Hexanchoidei an Hexanchiformes ngan Chlamydoselachiformes. Sakob sa Squalomorpha an Squaliformes angan an Hypnosqualea. Pwede na inbalido an Hypnosqualea. Sakob sini an Squatiniformes, ngan an Pristorajea, na posible liwat na inbalido, sugad man sakob sini an Pristiophoriformes ngan an Batoidea.[6][7]
Lahos 440 na species san pating na ginbabahin sa walo na order. An masunod na listahan nagpapaimud san kanra ebolusyon tikang san gi'uunahi tubtob san pinakamoderno na pating:[7]
- Hexanchiformes: Halimbawa sini na grupo an cow shark ngan frilled shark, na nan'iingun sa halas na pandagat.
- Squaliformes: Sakob sini na grupo an bramble shark, dogfish, roughsharks, ngan prickly shark.
- Pristiophoriformes: Ini an mga sawsharks.
- Squatiniformes: Ini an mga angel shark, na halapad an kalawas ngan naingun san mga pagi.
- Heterodontiformes: Ini an mga bullhead shark ug horn shark.
- Orectolobiformes: Sakob sini an carpet shark, zebra shark, nurse shark, wobbegong ngan an butanding.
- Carcharhiniformes: Ini an mga groundsharks, Sakob sini an blue shark, tiger shark, grey reef shark, blacktip reef shark, Caribbean reef shark, Blacktail reef shark, whitetip reef shark oceanic whitetip shark houndshark, catshark ngan hammerhead shark.
- Lamniformes: Ini an mga mackerel shark. Sakob sini an goblin shark, basking shark, megamouth shark, thresher shark, shortfin mako shark and longfin mako shark, ngan an great white shark. Sakob san Lamniformes an extinct na megalodon, Carcharodon megalodon.
Pinanbasaran
igliwat- ↑ Abuyen, Tomas A. Diksyunaryo Waray-Waray [Visaya] English-Tagalog. Kalayaan Press Mktg. Ent., Inc. Quezon City. Tuig 2000. ISBN 971-08-6050-X. Pakli Ihap 280.
- ↑ Martin, R. Aidan. "The Earliest Sharks". ReefQuest. Ginkuhà 2009-02-10.
- ↑ Martin, R. Aidan. "Skeleton in the Corset". ReefQuest Centre for Shark Research. Ginkuhà 2009-08-21.
- ↑ "A Shark's Skeleton & Organs". Ginhipos tikang han orihinal han 5 Agosto 2010. Ginkuhà 14 Agosto 2009.
- ↑ Hamlett, William C. (23 Abril 1999). Sharks, skates, and rays: the biology of elasmobranch fishes (1 ed.). p 56: The Johns Hopkins University Press. p. 528. ISBN 978-0-8018-6048-5. http://books.google.com/?id=ON-sPP5rowwC&pg=PA56&lpg=PA56&dq=shark+fin++ceratotrichia+supported&q=shark%20fin%20%20ceratotrichia%20supported.
- ↑ 6.0 6.1 "Sharks (Chondrichthyes)". FAO. Ginkuhà 2009-09-14.
- ↑ 7.0 7.1 "Compagno's FAO Species List - 1984". Elasmo.com. Ginkuhà 2009-09-14.
- Mga pankasahiran nga reperenysa
- Castro, Jose (1983). The Sharks of North American Waters. College Station: Texas A&M University Press. ISBN 0-89096-143-3. OCLC 183037060. https://archive.org/details/sharksofnorthame00jose.
- Stevens, John D. (1987). Sharks. New York: NY Facts on File Publications. ISBN 0-8160-1800-6. OCLC 15163749. https://archive.org/details/sharks00stev.
- Pough, F. H.; Janis, C. M. & Heiser, J. B. (2005). Vertebrate Life. 7th Ed.. New Jersey: Pearson Education Ltd.. ISBN 0-13-127836-3. OCLC 54822028.
- Clover, Charles. 2004. The End of the Line: How overfishing is changing the world and what we eat. Ebury Press, London. ISBN 0-09-189780-7
- Owen, David, Shark: In Peril in the Sea, New South Wales, Allen and Unwin, 2009. ISBN 978-1-74175-032-4
- Moss, Jillian. 2010. "The Invention of Sharks, AKA: I Read It On the Internet". University of North Carolina Publishing, Raleigh, USA. (Publishing Pending)
Iba pa nga barasahon
igliwat- Musick, Jogn A and Musick, Susanna (2011) "Sharks" Ginhipos 2016-03-03 han Wayback Machine In: Review of the state of world marine fishery resources, pages 245–254, FAO Fisheries technical paper 569, FAO, Rome. ISBN 978-92-5-107023-9.
- Sharks Falling Prey To Humans' Appetites National Geographic, 28 Oktubre 2010.
Mga sumpay ha gawas
igliwat| Dugang nga pamiling mahitungod han Shark ha kanan Wikipedia mga bugto nga proyekto: | |
 |
Mga kasirigngon tikang ha Wiktionary |
 |
Sarigan nga basahon tikang ha Wikibooks |
 |
Mga hulád tikang ha Wikiquote |
 |
Gintikangan nga mga kasuratan tikang ha Wikisource |
 |
Mga imahe ngan medya tikang ha Commons |
 |
Mga sumat notisya tikang ha Wikinews |
 |
Pagkukuhaan hin pagtuon tikang ha Wikiversity |
| An Wikispecies in may-ada impormasyon nga may pagkahisumpay ha: Selachimorpha |
| The Wikibook Dichotomous Key has a page on the topic of: Selachimorpha |
- CMS Migratory Sharks Memorandum of Understanding
- WikiAnswers: questions and answers about Sharks
- Oceana's International Shark Campaign Ginhipos 2012-01-25 han Wayback Machine
- Shark Research Institute
- Greenland Shark and Elasmobranch Education and Research Group
- The International Shark Attack File
- Shark Trust Organization
- ReefQuest Centre for Shark Research
- ECOCEAN Whale Shark Photo-identification Library
- Updated list of all known shark species
- Global Shark Attack File
- Shark Research Committee
- Shark Pictures and Elasmobranch Field Guide
- Shark pictures on Morphbank Ginhipos 2017-05-03 han Wayback Machine
- Shark pictures by Wolfgang Leander
- Shark Diversity by The Smithsonian Institution: Ocean Portal
- Sharks.org.za Ginhipos 2012-05-10 han Wayback Machine A detailed study
- BBC Nature: Ginhipos 2013-06-27 han Wayback Machine Shark news & video clips from BBC programmes past & present
- South African Marine Predator Lab a research institute studying marine top predators