Papa Francisco

Hi Papa Francisco, (Linatin: Franciscus; Initalyano: Francesco; Kinatsila: Francisco nga natawo ha ngaran nga Jorge Mario Bergoglio Disyembre 17, 1936) amo yana an papa han Singbahan Katoliko, nga napili han Marso 13, 2013. Ugsa han iya kapili ha pagkapapa, api hiya han Katiringban ni Hesus o mga Heswita. Nag-alagad hiya nga Arsobispo han Buenos Aires tikang han 1998. Nahimo hiya nga kardinal han 2001. Hiya an syahan nga papa nga pinmili hin "Francisco" komo iya ngaran. Hiya in syahan nga tuminongnong ha Amerikas nga napili nga papa. Hiya liwat in nagin syahan nga diri-Europeo nga papa tikang han ika-8 gatostuig.

Papa Francisco
Obispo han Roma
Pagtikang han papado	13 Marso 2013
Nag-una	Benedicto XVI
Mga Orden
Gin-ordinar	13 Disyembre 1969 ni Ramón José Castellano
Ginkonsagrar	27 Hunyo 1992 ni Antonio Quarracino
Ginhimo nga kardinal	21 Pebrero 2001 ni Juan Pablo II
Personal nga mga detalye
Ngaran ha pagkatawo	Jorge Mario Bergoglio
Natawo	(1936-12-17) 17 Disyembre 1936 Buenos Aires, Argentina
Pagkanasodhanon	Argentino (upod hin Vaticano nga pagkabungtohanon)
Denominasyon	Katoliko
Urukyan	Syudad han Vaticano
Puwesto han una	Provincial Superior han Katiringban ni Hesus ha Argentina (1973–1979) Auxiliary nga Obispo han Buenos Aires (1992–1997) Obispo Titular han Auca (1992–1997) Arsobispo han Buenos Aires (1998–2013) Ordinaryo han Ordinaryato para han Natuman han mga Sinirangan nga Rito ha Argentina (1998–2013) Kardinal-Presbitero han St. Roberto Bellarmino (2001–2013)
Motto	Miserando atque eligendo ("Upod hin pagkamaluoy ngan pagpili")
Pirma
Tigaman

Hadin burubata

Hi Jorge Mario Bergoglio in natawo ha Buenos Aires, usa ha lima nga anak han Italyano nga imigrante na hi Mario José Bergoglio, usa nga trabahador, ngan iya asawa Regina María Sívori, usa nga tagbalay. Han batan-on pa, gintanggal an usa nga baga ni Bergoglio tungod hin impeksyon. Hiya in nag-aram ngan kinmarawat hin master's degree hin kimika ha University of Buenos Aires san-o hiya nagdesisyon nga pumadayon ha eklesyastiko nga kinabuhi. Sumala liwat ha iba nga reperensya, hiya in nag-gradwar ha uska eskoylahan teknikal komo kimikal teknisyan ngan ha edad nga 21 in nagdesisyon nga magin padi.

San-o magin papa

Kaagi hin pag-ordinar ni Papa Francisco
Kaagi Pag-ordinar hin pagkapadì Gin-ordenar ni Ramón José Castellano Pitsa hin pag-ordenar 13 Disyembre 1969 Pagkonsagrar hin pagka-obispo Ginkonsagrar ni Antonio Quarracino Pitsa han pagkonsagrar 27 Hunyo 1992 Lugar han pagkonsagrar Buenos Aires Metropolitan Cathedral , Buenos Aires Kardinalato Ginpasaka ni Papa Juan Pablo II Pitsa hin pagpasaka 21 Pebrero 2001
Pagsunod hin pagka-obispo Mga obispo nga ginkonsagrar ni Papa Francisco komo prinsipal nga nagkonsagrar Horacio Ernesto Benites Astoul 1 Mayo 1999 Jorge Rubén Lugones 30 Hulyo 1999 Jorge Eduardo Lozano 25 Marso 2000 Joaquín Mariano Sucunza 21 Oktubre 2000 José Antonio Gentico 28 Abril 2001 Fernando Carlos Maletti 18 Septyembre 2001 Andrés Stanovnik 16 Disyembre 2001 Mario Aurelio Poli 20 Abril 2002 Eduardo Horacio García 16 Agosto 2003 Adolfo Armando Uriona 8 Mayo 2004 Eduardo Maria Taussig 25 Septyembre 2004 Raúl Martín 20 Mayo 2006 Hugo Manuel Salaberry Goyeneche 21 Agosto 2006 Óscar Vicente Ojea Quintana 2 Septyembre 2006 Hugo Nicolás Barbaro 4 Hulyo 2008 Enrique Eguía Seguí 11 Oktubre 2008 Ariel Edgardo Torrado Mosconi 13 Disyembre 2008 Luis Alberto Fernández 27 Marso 2009 Vicente Bkalic Iglic 29 Mayo 2010 Alfredo Horacio Zecca 17 Septyembre 2011

Heswita

Hi Bergoglio in inmapi ha Katiringban ni Hesus hadton 11 Marso 1958 ngan nag-aram para magin padi ha seminaryo Heswita ha Villa Devoto. Han 1960, hi Bergoglio in kinwarat hin pagkalisesya hin pilosopiya tikang ha Colegio Máximo San José ha San Miguel; han 1964 ngan 1965, hiya in tinmutdo hin literatura ngan psikolohiya ha Colegio de la Inmaculada, uska segundarya nga eskoylahan ha lalawigan han Santa Fe, Argentina, ngan hadton 1966 hiya in tinmutdo hin pareho nga kurso ha Colegio del Salvador ha Buenos Aires.

Han 1967, hi Bergoglio in nakatima han iya pag-aram teyolohiko ngan naordinar ha pagkapadi hadton 13 Disyembre 1969, ni Arsobispo Ramón José Castellano. Hiya in inmatender ha Facultades de Filosofía y Teología de San Miguel (Pilosopikal ngan Teyolohikal nga Facultad han San Miguel), uska seminaryo ha San Miguel, lalawigan han Buenos Aires. Hi Bergoglio in kinmarawat hin novice master dida ngan nagin propesor hin teyolohiya.

Pinasaka hi Bergoglio han Katiringban ni Hesus ngan hiya in nagserbe komo probinsyal para han Arhentina tikang 1973 ngada 1979. Hiya in nabalhin ha 1980 ngan nagin rektor han seminaryo ha San Miguel, ngan nagserbi ha ngada nga kapasidad tutob 1986. Hiya in nagbuhat han iya nagbuhat han doctoral dissertation ha Sankt Georgen ha Alemanya ngan binmalik ha Arhentina para magserbi komo manngongompisal ngan espirituwal direktor ha Córdoba.

Pagka-obispo

Ginhimo hi Bergoglio nga Auxiliary nga Obispo han Buenos Aires han 1992 ngan gin-ordenar hiya dida han 27 Hunyo 1992 komo Titulado nga Obispo han Auca, nga diin hi Kardinal Antonio Quarracino, Arsobispo han Buenos Aires, amo an nangunguna nga nagkonsagrar. Han 3 Hunyo 1997, ginhimo hi Bergoglio nga Coadjutor nga Arsobispo han Buenos Aires nga mayda katungod hin automatiko nga pagsunod hin pagin-arsobispo. Han kamatay ni Quarracino dida han 28 Pebrero 1998, hi Bergoglio nagin Arsobispo ngan dungan nga nahimo nga ordinaryo para hin mga Sinirangan nga Katoliko ha Argentina, nga waray kalugaringon nga prelado. Komo Arsobispo han Buenos Aires, naghimo hi Bergoglio hin mga bag-o nga parokya ngan ginliwat an istruktura han mga lingkoranan hin pagdumara han arkidiosesis, nanguna hin ugop-hin-kinabuhi nga mga pan-gi-os, ngan naghimo hin komisyon para han mga butang ha divorsyo.

Kardinal

Han konsistoryo hadton 21 Pebrero 2001, hi Arsobispo Bergoglio in hinimo nga kardinal ni Papa Juan Pablo II nga may titulo nga kardinal-padi han San Roberto Bellarmino. Han pagbiyahi niya ha Roma para han seremonya, hiya ngan an iya bugto nga babaye Maria Elena in nagbisita ha baryo ha amihanan Italya kun diin natawo an ira amay.

Komo kardinal, hi Bergoglio in ginkapakot hin lima nga mga posisyon administratibo ha Curia Romano:

• Api han Kongregasyon para han Baraan nga Pag-ampo ngan an mga Disiplina han mga Sakramento
• Api han Kongregasyon para han Kapadian
• Api han Kongregasyon para han mga Instituto han Konsegrado nga Pankinabuhi ngan mga Sosyudad han Kinabuhi Apostoliko
• Api han Konseho Pontifico para han Pamilya
• Api han Komisyon para han Amerika Latina

Han uruurhi hiton nga tuig, han hi Kardinal Edward Egan binmalik ha New York kahuman han mga pag-atake hadin Septyembre 11, hi Bergoglio in nagsaliwan ha iya komo relator (nagrerekord nga maghirilom) han Konislyo han mga Obispo ngan, sumala han The Catholic Herald, in naghimo hin "uska naayunan nga impresyon komo uska tawo nga buklad han komunyon ngan dialogo.

Hi Kardinal Bergoglio in nakilala han iya personal nga pagpaubos, konserbatismo ha doktrina ngan panalimbasug ha hustisya pankatiringban. Uska yano nga pankinabuhi in naghatag hin iya reputasyon han pagkamaubos. Naukoy hiya ha uska gutiay nga apartment, imbes ha magarbo nga urukyan han obispo ha may Olivos. Hiya in nasakay hin panakayan publiko ngan naluto hin iya kalugaringon pagkaon. Iya ginlilimitahan an iya oras ha Roma para hin "bagakidlat nga mga pagbisita".

Han pagkamatay ni Papa Juan Pablo II, hi Bergoglio in kinonsidera nga usa ha mga papabile nga kardinal. Hiya in tinmambong komo usa namimili nga kardinal han 2005 konklave Papa nga nagpili kan Papa Benedicto XVI. Ha National Catholic Reporter, hi John L. Allen, Jr. in nagsumat nga hi Bergoglio in usa ha nangunguna han 2005 nga Konklave. Han Septyembre 2005, an Italyano nga magasin in nagsumat nga hi Bergoglio in nasunod la kan Kardinal Ratzinger ha Konklave ngan hiya in kinmarawat hin 40 nga botos ha ikatulo nga balota, pero inmubos ha 26 ha ikaupat nga balota. Ini daw in nakabasi ha uska diary nga gintatag-iyahan hin uska waray nagpakilala nga kardinal nga ada ha konklave. An La Stampa in nagsumat nga hi Bergoglio ngan hi Ratzinger in magkadukot hadton nga piniliay, tubtob naghangyo hiya ha mga kardinal nga diri hiya botoson. Han turutimprano, dida hiya han paglubong kan Papa Juan Pablo II.

Hadton 2005 Konsilyo han mga Obispo, hiya in napili komo uska api han kahuhuman-nga-konsilyo.

Komo uska kardinal, hi Bergoglio in nahisusumpay ha Komunyon ngan Liberasyon, uska konserbatibo nga katig-uban han mga Katoliko han mga nanonoo. Hiya in danay nayakan han ira tinuig nga katitirok panmasa ha Rimini, Italya.

Mga sumpay ha gawas

Media ha gawas

Mga Hulagway
Fumata Blanca
Video
Opisyal nga video tikang ha Vaticano han Fumata Bianca, Habemus Papam ngan Syahan nga pagyakan ha YouTube
Habemus Papam ha YouTube
Syahan nga pagyakan ha YouTube

• An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Franciscus

• Vatican: an Santa Sede – Vaticano nga websayt (Ginhipos 2013-03-14 han Wayback Machine)
• Francisco Video ha YouTube (Opisyal nga Vaticano nga YouTube nga pakli, nga nagpapahayag mahitungod han Papa ngan han mga nahanunungod nga mga butang)

Mga titulo ha Singbahan Katolika
Gin-unahan ni Theodor Hubrich	Obispo Titular han Auca 1992–1997	Ginsundan ni Mieczysław Cisło
Gin-unahan ni Antonio Quarracino	Arsobispo han Buenos Aires 1998–2013	Ginsundan ni Mario Aurelio Poli
Gin-unahan ni Augusto Vargas Alzamora	Kardinal-Presbitero han San Roberto Bellarmino 2001–2013
Gin-unahan ni Benedicto XVI	Papa han Singbahan Katolika 2013–yanâ	Yanâ nga nálíngkod
Mga titulo hin paghádì
Gin-unahan ni Benedicto XVI	Soberano han Estado han Syudad han Vaticano 2013–yanâ	Yanâ nga nálíngkod