Mga Pinulongan han Pilipinas
Batakan:Infobox language family
Ha lingguwistika, an Mga Lingguwahe han Pilipinas kay usa nga proposal ni Robert Blust na tanan nga kinayaknan hit Pilipinas ngan norte Sulawesi -- diri upod it [[Mga lingguwahe han Sama-Bajaw (mga Gipsi kan Kadagatan) ngan iba nga mga lingguwahe han Palawan -- kay nahimo hin usa ka pamilya o guruguti nga yunit hin pamilya hin mga lingguwahe nga Austronesian. Bisan hirani it Pilipinas ha butnga han Austronesian nga ekspansyon tikang Formosa, gutiay la it pagkaiba ha mga kinayaknan ha haros 150 nga lingguwahe ha Pilipinas, na napakita nga an hanuna nga kinayaknan kay ginbalyuan na tungod han pagsarang han kinatikangan han moderno nga Pilipino nga kinayaknan.[1][2] It mga lingguwahe ha Pilipinas kay usa nga mga pinakadaan nga non-[[Formosan languages|Formosan nga kinayaknan, upod it iba nga lingguwahe nga napreserba han proto-Austronesianschwa ngan d-r assonance na nawara na ha lingguwahe han [[Sunda-Sulawesi languages|Sunda-Sulawesi].
Klasipikasyon
igliwatHaros tikang norte pakadto habagatan, gintunga nira Adelaar ngan Himmelmann (2005) ang mga Pilipino nga lingguwahe ha mga grupo nga:
- Mga lingguwahe han Norte Pilipinas
- Mga lingguwahe han mga isla ha Babuyan (4 ka lingguwahe ha butnga han Batanes ngan Formosa)
- Mga lingguwahe han Norte Luzon (40 ka lingguwahe, upod an Ilocano ngan kanan Pangasinan)
- Mga lingguwahe ha Sentro Luzon (5 lingguwahe, upod an Sambal ngan Kapampangan)
- Mga lingguwahe han Norte Mindoro (o Norte Mangyan; 3 ka lingguwahe)
- Batakan:Visible anchor
- Mga lingguwahe ha Habagatan Mindoro (o Habagatan Mangyan; 3 ka lingguwahe)
- Mga lingguwahe ha Sentro han Pilipinas (40 ka lingguwahe, upod an Tagalog, Bikolanon ngan mga lingguwahe ha Visayas)
- Mga lingguwahe ha Palawan (3 ka lingguwahe)
- Mga lingguwahe ha Mindanao (20 ka lingguwahe, upod an Maguindanaonon ngan kanan Maranao)
- Mga lingguwahe han Gorontalo–Mongondow (9 ka lingguwahe han Gorontalo ngan Norte Sulawesi)
- [Kalamian languages|[Mga lingguwahe ha Kalamian]] (2 ka lingguwahe ha norte Palawan)
- Mga lingguwahe ha South Mindanao (5 ka lingguwahe)
- [Sangiric languages|[Mga lingguwahe ha Sangihe]] (4 ka lingguwahe han Sangir ngan Talaud)
- Minahasan languages (5 ka lingguwahe han Norte Sulawesi)
An mga lingguwahe han Umiray Dumaget, Manide ngan mga lingguwahe han Inagata Alabat kay diri upod ha klasipikasyon ha pamilya han mga kinayaknan nga Pilipino.
Pagkumpara han Bokabyularyo
igliwatTsart hin pagkumpara ha mga pinili nga lingguwahe ha Pilipinas nga gingagamit tikang norte pakadto habagatan na may Proto-Austronesian anay para pangkumpara.
English | one | two | three | four | person | house | dog | coconut | day | new | we | what | fire | and |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Proto-Austronesian | isa | duSa | telu | Sepat | Cau | Rumaq | asu | niuR | qalejaw | baqeRu | i-kita | n-anu | apuy | |
Tao | ása | dóa (raroa) | tílo (tatlo) | apat (ápat) | tao | vahay | chito | niyoy | araw | vayo | yaten | ango | apoy | |
Ivatan | asa | dadowa | tatdo | apat | tao | vahay | chito | niyoy | araw | va-yo | yaten | ango | apoy | |
Ilokano | maysa | dua | tallo | uppat | tao | balay | aso | niog | aldaw | baro | sitayo | ania | apoy | ken |
Ibanag | tadday | dua | tallu | appa' | tolay | balay | kitu | niuk | aggaw | bagu | sittam | anni | afi | |
Gaddang | antet | addwa | tallo | appat | tolay | balay | atu | ayog | aw | bawu | ikkanetam | sanenay | afuy | |
Pangasinan | sakey | dua, duara | talo, talora | apat, apatira | too | abong | aso | niyog | ageo | balo | sikatayo | anto | pool | tan/et |
Kapampangan | métung | adwâ | atlû | ápat | táu | balé | ásu | ngúngut | aldô | báyu | íkatamu | nánu | api | at/ampong |
Tagalog | isa | dalawa | tatlo | apat | tao | bahay | aso | niyog | araw | bago | tayo | ano | apoy | at |
Central Bikol | saro | duwa | tulo | upat | tawo | harong | ayam | niyog | adlaw | ba-go | kita | ano | kalayo | asin |
Rinconada Bikol | əsad | darwā | tolō | əpat | tawō | baləy | ayam | noyog | aldəw | bāgo | kitā | onō | kalayō | |
Waray | usa / sayo | duha | tulo | upat | tawo | balay | ayam/ido | lubi | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo | ngan |
Romblomanon | isa | duha | tuyo | upat | tawo | bayay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo | |
Asi | usa | ruha | tuyo | upat | tawo | bayay | iro | nidog | adlaw | bag-o | kita | ni-o | kayado | |
Onhan | isya | darwa | tatlo | ap-at | tawo | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo | |
Akeanon | isaea | daywa | tatlo | ap-at | tawo | baeay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kaeayo | |
Kinaray-a | sara | darwa | tatlo | apat | taho | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita, tatən | ano | kalayo | kag |
Hiligaynon | isa | duha | tatlo | apat | tawo | balay | ido | lubi | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo | kag |
Cebuano | usa | duha | tulo | upat | tawo | balay | iro | lubi | adlaw | bag-o | kita | unsa | kalayo | ug |
Maranao | isa | dowa | t'lo | phat | taw | walay | aso | neyog | gawi'e | bago | tano | tonaa | apoy | |
Tboli | sotu | lewu | tlu | fat | tau | gunu | ohu | lefo | kdaw | lomi | tekuy | tedu | ofih | |
Tausug | hambuuk | duwa | tu | upat | tau | bay | iru' | niyug | adlaw | ba-gu | kitaniyu | unu | kayu | |
Mongondow | inta' | dua | tolu | opat | intau | baloi | ungku' | cekut | singgai | mo-bagu | kita | onda | tulu' | |
Gorontalo | tuwewu | duluwo | totolu | wopato | tawu | bele | 'apula | sekat | dulahu | bohu | 'ito | wolo | tulu | |
Tombulu (Minahasa) | esa | zua (rua) | telu | epat | tou | walé | asu | po'po' | endo | weru | kai, kita | apa | api | |
Sangihe | sembau | darua | tatelu | epa | tau | balé | asu | tombong | elo | wuhu | kite | kawe | putung | dingangu |
Kitaa Liwat
igliwat- Ancient Philippine scripts
- Abakada alphabet
- Filipino alphabet
- Filipino orthography
- Languages of the Philippines
- Philippine Negrito languages
- Philippine literature
- Mga nagreregula han lingguwahe
Mga Ginpanguhaan
igliwat- Fay Wouk and Malcolm Ross (ed.), The history and typology of western Austronesian voice systems. Australian National University, 2002.
- K. Alexander Adelaar and Nikolaus Himmelmann, The Austronesian languages of Asia and Madagascar. Routledge, 2005.
- Austronesian Basic Vocabulary Database, Ginhipos 2006-09-27 han Wayback Machine 2008.
- Reid, Lawrence A. (2013) "Who Are the Philippine Negritos? Evidence from Language." Human Biology: Vol. 85: Iss. 1, Article 15.
Mga Eksternal nga Link
igliwat- Kinumpara nga bokabyularyo ha Pilipinas ngan iba nga Austronesian nga lingguwahe
- Mga set hin papreho nga mga pulong para mga lingguwahe nga Austronesian
Batakan:Borneo-Philippine languages Batakan:Languages of Indonesia Batakan:Languages of Malaysia Batakan:Languages of the Philippines