Marie Curie
- Mayda impormasyon hini nga artikulo nga aada han Iningles nga bersyon nga angay ighubad ha Winaray
Hi Marie Curie (ha Pinolako Maria Skłodowska-Curie, Nobyembre 7 1867 – Hulyo 4 1934, natawo ha ngaran nga Maria Salomea Skłodowska ([ˈmarja salɔˈmɛa skwɔˈdɔfska])) usa nga Polako-Franses nga chemist, pioniera ha sayo nga larangan han radiolohiya ngan an syahan nga duha-ka-beses nga Nobel laureate ngan amo la an mayda Nobel nga Premyo ha duha nga lain nga mga larangan hin siyensya (fisika ngan kimika - tungod han resulta han pagsaro, an iya nakuha 1.25 nga Nobel nga Premyo). Hiya liwat an nagin syahan nga babaye nga gin-appoint nga magtutdo ha Sorbonne. Natawo hiya nga Polako ha Warsovya, ngan didto hiya han sayo nga bahin han iya kinabuhi, pero han 1891 ha edad nga 24, binmalhin hiya ha Francia agod mag-aram hin siyensya ha Paris. Nakakuha hiya han iya mga higher degree ngan didto hiya nagsunod han iya siyentipika nga karera, ngan nagin naturalized nga Franses nga bungtohanon. Gintukod niya an mga Curie Institute ha Paris ngan ha Warsovya.
Marie Skłodowska-Curie | |
---|---|
Marie Curie, ca. 1920 | |
Natawo |
7 Nobyembre 1867 Warsovya, Ginhadi-an han Polonya, nga kabahin hadto han Imperyo Ruso[1] |
Namatay |
4 Hulyo 1934 (edad 66) Passy, Haute-Savoie, Fransya |
Taga | Polonya ngan Fransya |
Bungtohanon |
Polonya Fransya |
Mga larangan | Fisika, Kimika |
Mga instituto | Unibersidad han Paris |
Alma mater |
University of Paris ESPCI |
Nagsagdon han pagdodoktor niya | Henri Becquerel |
Mga tinudlo niya han pagdodoktor |
André-Louis Debierne Óscar Moreno Marguerite Catherine Perey |
Nakilala mahitungod han | Radioactivity, polonium, radium |
Mga dagko nga pahidungog |
Nobel Prize in Physics (1903) Davy Medal (1903) Matteucci Medal (1904) Nobel Prize in Chemistry (1911) |
Asawa | Pierre Curie (1859–1906) |
Pirma | |
Mga panuratan Hiyá là an tawo nga nakadaog hin Premyo Nobel ha duhá ka laín nga mga siyensya. Hiyá an asawa ni Pierre Curie, ngan an nánay ni Irène Joliot-Curie ngan Ève Curie. |
Mga kasarigan
igliwatBibliograpiya
igliwat- Robert Reid, Marie Curie, New York, New American Library, 1974.
- Teresa Kaczorowska, Córka mazowieckich równin, czyli Maria Skłodowska–Curie z Mazowsza (Daughter of the Mazovian Plains: Maria Skłodowska–Curie of Mazowsze), Ciechanów, 2007.
- Wojciech A. Wierzewski, "Mazowieckie korzenie Marii" ("Maria's Mazowsze Roots"), Gwiazda Polarna (Pole Star), a Polish-American biweekly, vol. 100, no. 13 (21 Hunyo 2008), pp. 16–17.
- L. Pearce Williams, "Curie, Pierre and Marie", Encyclopedia Americana, Danbury, Connecticut, Grolier, Inc., 1986, vol. 8, pp. 331–32.
- Barbara Goldsmith, Obsessive Genius: The Inner World of Marie Curie, New York, W.W. Norton, 2005, ISBN 0-393-05137-4.
- Naomi Pasachoff, Marie Curie and the Science of Radioactivity, New York, Oxford University Press, 1996, ISBN 0-19-509214-7.
- Eve Curie, Madame Curie: A Biography, translated by Vincent Sheean, Da Capo Press, 2001, ISBN 0-306-81038-7.
- Susan Quinn, Marie Curie: A Life, New York, Simon and Schuster, 1995, ISBN 0-671-67542-7.
- Françoise Giroud, Marie Curie: A Life, translated by Lydia Davis, Holmes & Meier, 1986, ASIN B000TOOU7Q.
- Redniss, Lauren, Radioactive, Marie & Pierre Curie: A Tale of Love and Fallout, New York, Harper Collins, 2010, ISBN 978-0-06-135132-7.
Himo-himo nga susmatanon
igliwat- Olov Enquist, Per (2006). The Book about Blanche and Marie. New York: Overlook. ISBN 1-58567-668-3. https://archive.org/details/bookaboutblanche00enqu. A 2004 novel by Per Olov Enquist featuring Maria Skłodowska-Curie, neurologist Jean-Martin Charcot, and his Salpêtrière patient "Blanche" (Marie Wittman). The English translation was published in 2006.
Mga sumpay ha gawas
igliwatAn Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Marie Curie |
- Out of the Shadows-A study of women physicists
- Pierre Curie and Marie Sklodowska : The First Century of Their Impact on Human Knowledge
- The official web page of Maria Curie Skłodowska University in Lublin, Poland Ginhipos 2008-12-17 han Wayback Machine in English.
- Detailed Biography at Science in Poland website Ginhipos 2012-09-11 han Wayback Machine; with quotes, photographs, links etc.
- European Marie Curie Fellowships
- Marie Curie Fellowship Association Ginhipos 2011-07-17 han Wayback Machine
- Marie Curie Cancer Care, UK
- Marie Sklodowska Curie: Her Life as a Media Compendium Ginhipos 2005-08-30 han Wayback Machine
- Marie and Pierre Curie and the Discovery of Polonium and Radium Chronology from nobelprize.org
- Annotated bibliography of Marie Curie from the Alsos Digital Library Ginhipos 2005-11-25 han Wayback Machine
- Obituary, New York Times, 5 July 1934 Mme. Curie Is Dead; Martyr to Science
- Some places and memories related to Marie Curie
- Marie Curie on the 500 French Franc and 20000 old Polish zloty banknotes. Ginhipos 2011-12-13 han Wayback Machine
- Marie Curie at the Internet Movie Database – Animated biography of Marie Curie on DVD from an animated series of world and American history – Animated Hero Classics distributed by Nest Learning.
- Marie Curie – More than Meets the Eye at the Internet Movie Database – Live Action portrayal of Marie Curie on DVD from the Inventors Series produced by Devine Entertainment.
- Marie Curie at the Internet Movie Database – Portrayal of Marie Curie in a television mini series produced by the BBC
- Works by or about Marie Curie in libraries (WorldCat catalog)
- 1903 Nobel Prize in Physics Ginhipos 2005-07-28 han Wayback Machine and 1911 Nobel Prize in Chemistry Ginhipos 2005-08-10 han Wayback Machine – Nobel committee page; presentation speech, her award lecture etc.
- "Marie Curie and the Study of Radioactivity" Ginhipos 2013-10-31 han Wayback Machine at American Institute of Physics website. (Site also has a short version for kids entitled "Her story in brief!" Ginhipos 2015-09-09 han Wayback Machine.)
- "Marie Curie Walking Tour of Paris". Hypatia. Ginhipos tikang han orihinal han 24 Disyembre 2013. Ginkuhà 7 Nobyembre 2011.