Dulag, Leyte
An Dulag usa nga ika-upat nga klase nga bungto ha probinsya han Leyte ha Sinirangan nga Kabisay-an nga rehiyon ha Pilipinas. Usa ini han mga gidako-i nga mga bungto ha daplin han dagat ha sidlangan nga dapit han isla han Leyte naatubang han Golfo han Leyte ngadto han Kalawdan Pacifico. Sumala han 2000 census, mayda ini populasyon nga 38,897 ka tawo ha 7,657 nga panimalay.
| Sensus han Populasyon Dulag, Leyte | |||
|---|---|---|---|
| Sensus | Populasyon | +/- | |
| 1990 | 33,020 | ||
| 1995 | 34,742 | 1.0% | |
| 2000 | 38,897 | 2.45% | |
| 2007 | 40,570 | 0.58% | |
| 2010 | 41,757 | 0.40% | |
| 2015 | 47,300 | 1.73% | |
An Dulag ginsasapitan han Tolosa ha amihanan, Mayorga ha salatan o habagatan, ngan Julita ha katundan. Duha an salog ha Dulag, an Salog Dagitan ha salatan ngan an Salog Kalbasag ha amihanan.
An Tuna igliwat
Tinuig nga Selebrasyon ha Simbahan han Dulag igliwat
Flores de Mayo (Espanyol han “Flowers of May”)
Espesyal na piyesta na guin sasaurog kada-Mayo basi ipakita an debusyon kan Birhen Maria. Usa ini ha mga pinakamarisyo ngan mahayag na okasyon ha Pilipinas partikular na ha Dulag na nagtitikang ha una nga adlaw hit Mayo, kun diin guin tatambungan hin mga kabataan na may dara nga bukad para ighalad kan Birhen Maria. Kada adlaw may-ada nagpapameryenda na mga grupo hin pinili nga sponsor han simbahan.[1]
An Santa Cruzan (Tikang han Espanyol na pulong Santa Cruz, “holy cross”) liwat kay an rituwal na pasundayag ha katapusan han Mayo ha pamaagi hin prusisyon. Guin papasidunggan hini an pagbiling han banal nga krus nira Helena of Constantinople (mas kilala nga Reyna Elena) kaupod an iya anak na hi Emperor Constantine. Kahuman hiagian an krus ha Herusalem, guin dara ini tibalik ha Roma kun diin nahitabo an selebrasyon. [2]
Bado ngan mga Adorno
· Reyna Elena- Kaurugan han mga bulig ka-Reyna Elena an gin susul-ot kay busag na bado nga may kapa na pula. Guin papadisan ini hin mga adorno nga alahas labi na an paggamit hin mahusay na korona ngan simple na make-up. Ini man gud kay magrerepresenta kan Birhen Maria. Yana, makikita nga may-ada na pagbabag-o ha mga panul-utan han mga kababayen-an tungod han impluwensya han moderno nga mga disenyo han mga bado.
· Constantino- Labot la han Reyna Elena, busag an kaurugan na kolor na ginagamit para hit iya bado ngan baga gud hin prinsipe na may kapa ngan espada
· An iba na mga reyna labot la kan Reyna Elena, nagsusul-ot hin magkaduro-dilain nga kolor na mas nagpapahayag han prusisyon. Kada-tagsa mayda panigaman kun hin-o an ira gin rerepresenta gamit an “sash”
· Para han mga nakapot han arko, kaurugan kay barong an sinusul-ot na pinadisan hin itom nga pan-ubos o “slacks”. Kun waray man barong, nagsusul-ot hira hin busag nga bado ngan nagsasaruwal.
Gin kuhaan: [3]
An Pagparada
Ugsa magtikang an misa, magkakatirok anay ha simbahan ngan maparada an mga reyna na guin tambungan hin magkaduro-dilain na barangay ha usa na bungto. Usa ini ha mga pamaagi para makit-an an pagkakaurusa han mga katawhan ha kada barangay. Ini man gud kay nanginginahanglan hin damo na kamot na magbuburublig para matuman ngan mahuman. Kaurugan han mga parada kay guin lilibot ha bungto ngan nahuman ha sakob la giyap han simbahan. Papasundan ini hin pagatendir ha misa ngan kahuman han mga pulong han padi dida ig papadayon an pagpili han pinakanaangay maging Reyna Elena.
An Pagkakasunod-sunod han Parada
1. Methuselah – bunguton na lagas nga nakasakay ha guyod guyod tas may dara nga baras ha sakob hit karaha. Pahanumdom na tanan nga nag-iinggat kay mahihimo na tapo tapo. (Diri masyado nakikita ha prusisyon)
2. Reyna Banderada – bata pa nga babaye na may sul-ot nga pula na bestida tas may dara nga darag na trianggulo na bandera.
3. Aetas – guin papakita an kabutangan han Pilipinas ugsa makilala an kristiyanismo. (These are the unconverted Filipino pagans.)
4. Reyna Mora – gin rerepresenta an labaw han tanan na relihiyon ugsa han kristiyanismo. (feminine of Moro from the Muslim religion).
5. Reyna Fe – gin rerepresenta niya an pagiging matinumanon (the first theological virtue) May dara geap hiya na krus.
6. Reyna Esperanza - gin rerepresenta niya an pagiging malinaumon (the second theological virtue.) May dara na angkla.
7. Reyna Caridad - gin rerepresenta niya an pagiging mahatagon (the third theological virtue). May dara na pula nga kasingkasing.
8. Reyna Abogada – tagapagdepensa o tagapagtanggol hit mga guin aabuso o man mga tawo ha nagkukuri. Nagsusul-ot hiya mga bestida na itom kun diiin may dara hiya na dako nga libro
9. Reyna Sentenciada – babaye nga narepresenta ha mga inosente na mga kababayenan. May ada liwat pisi na nakaalimbod ha iya kamot.
10. Reyna Justicia – babaye nga nagrerepresenta hin hustisya. (An image of the "mirror of justice"). May dara hiya na pantimbang ngan espada.
11. Reyna Judith – an babaye nga nagtalwas han iya siyudad tikang ha madarahog nga mga Asiryahanon pinaagi hin pagpugot hin ulo. May dara dara ini hiya na ulo ngan espada ha kaluyo na kamot.
12. Reyna Sheba – may dara dara na surudlan hin alahas
13. Reyna Esther –may dara-dara na setro ha parada
14. Samaritana – an babaye na gin kaistorya ni Kristo, may dara dara ini hiya nga surudla hin tubig (Jug)
15. Veronica – an babaye nga nagpunas han nawong ni Kristo. May dara-dara na bandana nga may-ada replica na tulo nga nawong ni Kristo.
16. Tres Marias
a. Mary of Magdala
b. Mary, Mother of Christ
c. Mary, Mother of James
17. Marian
A-v-e--M-a-r-i-a – gin rerepresenta hin walo nga mga bata na babaye nga may sul-ot na busag nga bado ngan pako para pariho pagkit-on ha mga anghel. Kada-usa ha ira may dara nga letra han A-V-E M-A-R-I-A .
a . Divina pastora (Divine Shepherdess)
b . Reyna de las Estrellas (Queen of Stars)
c . Rosa Mystica
d . Reyna Paz (queen of peace)
e . Reyna de las Propetas
f . Reyna del Cielo (Queen of Heaven)
g . Reyna de las Virgines.
h . Reyna de las Flores (Queen of Flowers)
18. Reyna Elena (Queen Helena) – an pinakasentro han prusisyon na gin bubuhat. Gin rerepresenta hi Helena of Constantinople.
Gin Kuhaan: [4]
Mga Natambong
Nauna ha parada an mga sakristan na sinusundan han mga nakapot han Ave Maria. Labot la han mga reyna, guin paparada liwat an iba iba nga krus han iba iba nga grupo kun diin an sunod nga ma-Hermano han krus an mag-aandam han iya bubutngan. Kaurugan han mga krus kay guin sasakay ha padyak na guin ayusan ngan butngan hin mga adorno. Kasunod hini an mga manirimba ngan an estatwa han Birhen Maria na sinundan hin Padi.
An mga Tawo igliwat
Ekonomiya igliwat
Edukasyon ngan Kalusugan igliwat
An Dulag in may 39 nga pampubliko na eskwelahan pan-elementarya:
Ngan may-ada ini unum na pampubliko na eskwelahan pansekundarya:
Gobyerno igliwat
Mga Baranggay igliwat
An Dulag mayda kap-atan kag lima (45) nga baranggay.
|
|
|
Kasaysayan igliwat
Turismo igliwat
- SABANG DAGUITAN SURF CAMP[5]
Usa na guinpaparayaw han bungto han Dulag an Sabang Daguitan Surf Camp na nag-hahalad hin kaunan, karisyuhan ngan pahuwayan ha mga mabisita. Pinakagin-dadayo an pagtutdo ngan paghibaro hin surfing han mga mabisita ngan maruruyagun.
4.3 kilometro tikang ha bungto han Dulag makikit-an an Sabang Daguitan Surf Camp ha Brgy. Sabang Daguitan. Tungod han bulig pag-tindog han ABS-CBN Lingkod Kapamilya Foundation, naayad ngan naitukod ini na Surf Camp pagkatapos agi-an an Dulag han bagyo nga Yolanda han Nobyembre 8, 2013.
Mga serbisyo ha Sabang Daguitan Surf Camp[6]
- Sabang Daguitan Surf Camp
- Balay Kainan
- Pagpatutdo pag Surfing
- Balay Katurugan
- Balay Utanan
- Dao Balay Kawilan
- SAN JOSE SKIMBOARDING CAMP[7]
Ha Brgy. San Jose, Dulag, Leyte makikit-an an San Jose Skimboarding Camp na guinbulig pagtindog han ABS-CBN Lingkod Kapamilya Foundation ngan lokal na gobyerno han Dulag. Naatubang ha dagat Pasipiko, labot la hin lugar kaunan ngan pahuwayan, puydi mangawil, magkayak ngan mag-skimboarding an mga bisita. An mga balay na puydi rentahan ha Skimboarding Camp kay nakatukod ha mga dagko nga bato ha ligid han karsada na madali makit-an han umaragi.
- HILL 120[8]
Makikit-an an Hill 120 o kilala gihapon na Catmon Hill ha Brgy. San Rafael, Dulag, Leyte. Dinhi syahan iguin-tukod an bandera han America han nakagawas ha pagkauripon an mga Pilipino. 120 ka-layaw na hagdanan anay it babaktason para maka-abot ha pinka-igbaw han Hill 120 kun diin makakakita hin monumento nga istruktura para paghanumdum han nahitabo han 20 Oktubre 1994.
Kada ika-19 o 20 han Oktubre nag-siselebrar an mga Dulagnon para paghanumdum han kasaysayan.
- WORLD WAR II AIRFIELD[9]
Nagpapakita hin plake ngan eroplano nga nag-sisimbolo han paluparan na guin-ayad han mga sundalo nga Hapon na makikit-an ha Brgy. Rawis, Dulag, Leyte.
- OUR LADY OF REFUGE PARISH[10]
Tinatawag gihapon na Nuestra Señora Del Refugio Parish. Iguin-tukod han tuig 1595 para pag-usahon an pagtoo ngan relihiyon han mga Dulagnon. Nakumpleto han ika-8 na adlaw han Setyembre, na iguin-ngaran na gihap nga kapistahan han bungto.
Kitaa Gihapon igliwat
Mga Sumpay ha Gawas igliwat
- ELGU nga Websayt han Dulag Ginhipos 2004-11-02 han Wayback Machine
- Standard nga Kodigo Heyograpiko nga Pilipinhon Ginhipos 2012-04-13 han Wayback Machine
- Impormasyon mahitungod han tuig 2000 Census ha Pilipinas Ginhipos 2013-10-04 han Wayback Machine
- ↑ www.seasite.niu.edu/Tagalog/Cynthia/festivals/flores_de_mayo_at_santacruzan.htm
- ↑ https://www.biography.com/religious-figure/st-helena
- ↑ https://www.top-destination-choice-the-philippines.com/flores-de-mayo.html
- ↑ http://www.philippinecountry.com/philippine_festivals/santacruzan.html
- ↑ "Archived copy". Ginhipos tikang han orihinal han 2019-04-26. Ginkuhà 2019-04-26.CS1 maint: archived copy as title (link)
- ↑ https://www.tripzilla.ph/sabang-daguitan-surf-camp-dulag-leyte/686
- ↑ "Archived copy". Ginhipos tikang han orihinal han 2019-04-26. Ginkuhà 2019-04-26.CS1 maint: archived copy as title (link)
- ↑ https://www.pressreader.com/
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Dulag_Airfield
- ↑ https://archdioceseofpalo.org/our-lady-of-refuge-parish