An Cesarea Maritima[1] o kundi man Sesarea Maritima[2] (ha Linatin ngan Ininglis: Caesarea Maritima kaluwás ha Ininglis: /ˌsɛsəˈrə məˈrɪtɪmə/; Griniyego: Παράλιος Καισάρεια Parálios Kaisáreia), nga kilalado gihapon nga Cesarea Palestina o Sesarea Palestina (ha Linatin: Caesarea Palestinae[3]), usá nga kahadto nga syudad ha Patag han Sharon ha baybayon han Dagat Mediteraneo, nga yana mga bungkag na la an nahabilin ngan lakip hin usá nga Israeli nga nasodnon nga parke.

Gintukod an syudad ngan an daungan hin sakayan ha tugon ni Herodes nga Harangdon han mga c. 22–10 o kundi man 9 UC harani han lugar hin kasanhi nga Fenisyahanon nga estasyon hin armada nga panagat nga tinatawag nga Stratonos pyrgos (Στράτωνος πύργος, "Tore ni Straton"), nga posible ginngaranan tikang han ika-4 nga gatostuig UC nga hadi han Sidon nga hi Strato I.[4][5] Ha urhe, an syudad nagin pamunuan han mga lalawigan han Romano nga Judea, Romano nga Sirya Palaestina ngan Bizantino nga Palaestina Prima. Ginpanimungto an syudad tikang han mga syahan kutob han ika-6 nga gatostuig AD ngan nagin usá nga importante nga sayo nga sentro hin Kristyanismo han Bizantino nga panahon, kundi nabungkag ini dida han Muslim nga paglúpig han 640, ngan katapos hini nawad'an an syudad han pagka-importante hiní. Katapos iní ginbalik hin pagpakusog han mga Muslim han ika-11 nga gatostuig, ginlupig ini han mga Cruzado, nga nagpadig-on hiní ngan naghimo hiní ngadto hin importante nga daungan hin sakayan, ngan ha kataposan ginrubâ iní han mga Mameluko han 1265.

An ngaran nga Cesarea (Καισάρεια) ginhimo ha Inarabo nga Qaysaria قيسارية‎. Nahipabayaan an lugar ha mga tuig kutob han mga 1800. Ginbalik iní hin pagpadukwag ngadto hin baranggay hin mga manaragat hin mga Bosniak nga mga Muslim nga inmigrante katapos han 1884, ngan ngadto hin moderno nga bungto katapos han 1940, gin-incorporar han 1977 nga munisipalidad han Cesarea (Hebreo Kesariya קיסריה‎) ha sakob han Haifa nga Distrito han Israel, mga nahabutnga ha mga syudad han Tel Aviv ngan Haifa.[6]

An mga nahabilin nga mga bungkag han kahadto nga syudad, ha baybayon mga 2 ka km ha salatan tikang han moderno nga Cesarea, ginhukab dida han mga dekada han 1950 ngan 1960 ngan ginlakip an lugar ngadto han bag-o nga Nasodnon nga Parke han Cesarea han 2011.

Mga pinambasaran igliwat

  1. Baraan nga Biblia: An Maupay nga Sumat Para ha Imo (Biblia nga Ginhubad ha Pinulongan nga Samarenyo) Samarenyo Popular Version SPV 050 P PBS 2003-1 Philippine Bible Society 1978
  2. An Baraan nga Kasuratan Samarenyo Bible SAM 054 PBS 2000-1 Philippine Bible Society 1983
  3.   "Cæsarea Palestinæ" . New International Encyclopedia. 1905.
  4. "Gintukod han mga tuig 22-10 o kundi man 9 U.C. ni Herodes nga Harangdon, harani han mga nahabilin hin gutiay nga estasyon hin armada nga panagat nga Fenisyahanon nga tinatawag nga Tore ni Strato (Stratonos Pyrgos, Turns Stratonis), nga malinamposon dida han han ika-3 kutob syahan nga gatostuig U.C. Iní nga gamay nga daungan hin sakayan nahamutang ha Amihan nga dapit han sityo. Ginhalad ni Herodes an bag-o nga bungto ngan an daungan hin barko hiní (limen Sebastos) kan César Augusto. Didâ han sayo nga Romano nga panahon, an Cesarea amo an lingkoran han mga Romano nga procurador han lalawigan han Judea. Hi Vespasiano, nga ginpasamwak nga emperador ha Cesarea, nagpahitaas han ranggo han syudad ngadto han ranggo nga Colonia Prima Flavia Augusta, ngan ha urhe nga panahon, hi Alejandro Severo nagpahitaas hiní ngadto han ranggo nga Metropolis Provinciae Syriae Palestinae." A. Negev, "CAESAREA MARITIMA Palestine, Israel" ha: Richard Stillwell et al. (eds.), The Princeton Encyclopedia of Classical Sites (1976).
  5. Isaac, B.H., The Near East Under Roman Rule: Selected Papers (Brill, 1997), p. 15
  6. Raban and Holum, 1996, p. 54