An Colorado (/ˌkɒləˈræd, -ˈrɑːd/ ( pamati-a), iba nga mga pagkalainlain)[1][2][3] usá nga estado han Katundan nga Estados Unidos nga naglalakip han kadam-an han salatan nga Rocky Mountains pati gihapon an dumagsaan nga dapit han Colorado Plateau ngan an katundan nga dapit han Great Plains. Amo iní an ika-8 nga gihaluagi ngan ika-21 nga gidamoi hin molupyo nga estado han Estados Unidos. An ginbanabana nga kamolupyohan han Colorado mga 5,758,736 sumala han 2019, usá nga pagdugang hin 14.5% tikang han 2010 nga Census han Estados Unidos.[4]

Bandira han Colorado
Mapa han Colorado

Ginngaranan an estado tikang han Salog Colorado, nga ginngaranan hin mga sayo nga mga Espanyol nga explorador nga Río Colorado ("Pula nga Salog" o "Tina nga Salog") tungod han mapula nga lagod nga dara han salog tikang han kabugkiran. Gin-organisar an Teritoryo han Colorado han Pebrero 28, 1861,[5] ngan han Agosto 1, 1876, ginpirmahan ni Mangulo han Estados Unidos Ulysses S. Grant an Proclamation 230 nga nagpasulod han Colorado ngadto han Unyon komo ika-38 nga estado.[6] Gin-agnayan an Colorado nga "Centennial State" o "Centennial nga Estado" (literal nga Winaray: "Estado han ika-Gatos nga Tuig") tungod kay nagin estado iní hin usá ka gatostuig katapos hn pagpirma han Deklarasyon hin Paglugaring han Estados Unidos.

Ginsasapitan an Colorado han Wyoming ha amihan, han Nebraska ha dumagsaan, han Kansas ha sidlangan, han Oklahoma ha timugan, han New Mexico ha salatn, han Utah ha katundan, ngan nadungtong iní han Arizona ha habagatan dida han Upat nga Pag-ultan. Kilalado an Colorado tungod han maghusay nga lantawan hin kalibungan hin mga kabugkiran, kagurangan, higtaas nga mga kapatagan, mga mesa, mga kanyon, mga plateau, mga salog ngan mga tuna nga desyerto. Kabahin an Colorado han katundan ngan habagatan nga Estados Unidos ngan usá iní han mga Estado nga mga bukidnon.

Denver an kapital o pamunuan ngan gidamoi hin molupyo nga syudad han Colorado. Tinatawag an mga molupyo han estado ha Ininglis nga Coloradans, bisan man kun an kadaan nga pagtawag nga "Coloradoan" agsob ginagamit.[7][8]

Mga pinambasaran igliwat

  1. "Colorado—Definition". Merriam-webster.com. Agosto 13, 2010. Ginkuhà Hunyo 5, 2011.
  2. "Colorado—dictionary.reference.com". Dictionary.com, LLC. Ginkuhà Agosto 17, 2013.
  3. Clark, Kyle (Hunyo 27, 2018). What's the right way to pronounce 'Colorado?' (TV news magazine segment). Contributor: Rich Sandoval, linguist ha Metropolitan State University of Denver. KUSA-TV. Ginkuhà Agosto 4, 2018. [Sandoval] found five pronunciations.
  4. "QuickFacts Colorado; UNITED STATES". 2018 Population Estimates. United States Census Bureau, Population Division. Pebrero 9, 2019. Ginkuhà Pebrero 9, 2019.
  5. "An Act to provide a temporary Government for the Territory of Colorado" (PDF). Thirty-sixth United States Congress. Pebrero 28, 1861. Ginkuhà Nobyembre 15, 2018.
  6. Forty-third United States Congress (Marso 3, 1875). "An Act to Enable the People of Colorado to Form a Constitution and State Government, and for the Admission of the Said State into the Union on an Equal Footing with the Original States" (PDF). Ginhipos tikang han orihinal (PDF) han 2018-11-13. Ginkuhà Nobyembre 15, 2018.
  7. "Creative Services". Ginhipos tikang han orihinal han 19 Pebrero 2015. Ginkuhà Pebrero 5, 2016.
  8. Quillen, Ed (Marso 18, 2007). "Coloradoan or Coloradan". Denver Post. Ginkuhà Hulyo 30, 2010.