Bakterya

Bakterya
	; Scanning electron micrograph of Escherichia coli bacilli
Siyentipiko nga pagklasipika
Dominio:	Bacteria;
Phyla
	Gram positive / no outer membrane; Actinobacteria (high-G+C); Firmicutes (low-G+C); Tenericutes (no wall) Gram negative / outer membrane present; Aquificae; Deinococcus-Thermus; Fibrobacteres–Chlorobi/Bacteroidetes (FCB group); Fusobacteria; Gemmatimonadetes; Nitrospirae; Planctomycetes–Verrucomicrobia/Chlamydiae (PVC group); Proteobacteria; Spirochaetes; Synergistetes Unknown / ungrouped; Acidobacteria; Chloroflexi; Chrysiogenetes; Cyanobacteria; Deferribacteres; Dictyoglomi; Thermodesulfobacteria; Thermotogae

Bacteria
	;
Siyentipiko nga pagklasipika
Ginhadi-an:	Animalia;
Phylum:	Arthropoda;
Ubosphylum:	Hexapoda;
Klase:	Insecta;
Orden:	Phasmida;
Banay:	Diapheromeridae;
Genus:	Bacteria;
Binomial nga ngaran
	Bacteria;

An bakterya^[2] amo an usa ka dako nga grupo hin tig-usa ka selula nga kagaw. An Bacteria^[3] in uska genus han Insecta. An Bacteria in nahilalakip ha familia nga Diapheromeridae.^[3] Nasakop ini sin darako na domain san prokaryotic na mikroorganismo. Gamay ini ngan magkadurudilain an korte, sugad san sphere, rods ngan spiral. Usa ini san mga nauna na porma san kinabuhi sa kalibutan, ngan presente ini sa daramo na klase sin habitat. Naukoy ini sa baras, sa tubig, sa acidic hot spring, ngan radioactive waste,^[4] ngan higlarum na parte san crust san Kalibutan. Nabubuhi liwat an bakterya na symbiotic ngan parasitic sa mga tanaman ngan hayop. Nabubuhi ini sira bisan sa mga manned spacecraft.^[5]

An Ginikangan ngan Ebolusyon igliwat

An ninuno san mga moderno na bakterya amo an mga unicellular na microorganismo na mga una na mga porma san kinabuhi sa Kalibutan, 4 kabilyones katuig an nakakalabay. Sadton 3 kabilyones katuig an nakalabay, microscopic natanan na organismo, ngan an bakterya ngan an archaea an mga dominante na porma san kinabuhi.^[6]^[7] Bisan kun may'ada sin fossil an bakterya, sugad san stromatolite, an kawara sin distinctive morphology san bakterya mao an rason na diri ini magamit san pag-eksaminar san kasaysayan san ebulosyun san bakterya, og ihap san edad san oras san pagtikang san partikular na specie san bakteria. Bisanpaman, an gene sequences pwede magamit san pag-reconstruct san phylogeny san bakterya, ngan sa mga pag'aram nagsusumat na an bakterya una na binulag tikang sa linyada san archaea/eukaryote.^[8]

Ilarom nga taxa^[3] igliwat

Pinanbasaran igliwat

↑ "Bacteria (eubacteria)". Taxonomy Browser, US National Institute of Health. Ginkuhà 10 Septyembre 2008.
↑ Abuyen, Tomas A. Diksyunaryo Waray-Waray [Visaya] English-Tagalog. Kalayaan Press Mktg. Ent., Inc. Quezon City. Tuig 2000. ISBN 971-08-6050-X. Pakli Ihap 28.
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 Ipakita an sayop: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named COL
↑ Fredrickson JK, Zachara JM, Balkwill DL, Kennedy D, Li SM, Kostandarithes HM, Daly MJ, Romine MF, Brockman FJ (2004). "Geomicrobiology of high-level nuclear waste-contaminated vadose sediments at the Hanford site, Washington state". Applied and Environmental Microbiology. 70 (7): 4230–41. doi:10.1128/AEM.70.7.4230-4241.2004. PMC 444790. PMID 15240306.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ "Archived copy". Ginhipos tikang han orihinal han 2017-12-14. Ginkuhà 2014-07-17.CS1 maint: archived copy as title (link)
↑ Schopf JW (1994). "Disparate rates, differing fates: tempo and mode of evolution changed from the Precambrian to the Phanerozoic". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 91 (15): 6735–42. Bibcode:1994PNAS...91.6735S. doi:10.1073/pnas.91.15.6735. PMC 44277. PMID 8041691.
↑ DeLong EF, Pace NR (2001). "Environmental diversity of bacteria and archaea". Syst Biol. 50 (4): 470–8. doi:10.1080/106351501750435040. PMID 12116647.
↑ Brown JR, Doolittle WF (1997). "Archaea and the prokaryote-to-eukaryote transition". Microbiology and Molecular Biology Reviews. 61 (4): 456–502. PMC 232621. PMID 9409149.

Ipakita an sayop: <ref> tag with name "COL" defined in <references> is not used in prior text.

Dugang nga barasahon igliwat

Alcamo IE (2001). Fundamentals of microbiology. Boston: Jones and Bartlett. ISBN 0-7637-1067-9. https://archive.org/details/isbn_9790763710674.
Atlas RM (1995). Principles of microbiology. St. Louis: Mosby. ISBN 0-8016-7790-4. https://archive.org/details/principlesofmicr0000atla_l1q7.
Martinko JM, Madigan MT (2005). Brock Biology of Microorganisms (11th ed.). Englewood Cliffs, N.J: Prentice Hall. ISBN 0-13-144329-1.
Holt JC, Bergey DH (1994). Bergey's manual of determinative bacteriology (9th ed.). Baltimore: Williams & Wilkins. ISBN 0-683-00603-7.
Hugenholtz P, Goebel BM, Pace NR (15 Septyembre 1998). "Impact of culture-independent studies on the emerging phylogenetic view of bacterial diversity". J Bacteriol. 180 (18): 4765–74. PMC 107498. PMID 9733676. Ginhipos tikang han orihinal han 14 Septyembre 2008. Ginkuhà 16 Enero 2015.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
Funke BR, Tortora GJ, Case CL (2004). Microbiology: an introduction (8th ed.). San Francisco: Benjamin Cummings. ISBN 0-8053-7614-3.
Shively, Jessup M. (2006). Complex Intracellular Structures in Prokaryotes (Microbiology Monographs). Berlin: Springer. ISBN 3-540-32524-7.

Mga sumpay ha gawas igliwat

An Wikispecies in may-ada impormasyon nga may pagkahisumpay ha: Bakterya

Dugang nga pamiling mahitungod han Bakterya ha kanan Wikipedia mga bugto nga proyekto:
	Mga kasirigngon tikang ha Wiktionary
	Sarigan nga basahon tikang ha Wikibooks
	Mga hulád tikang ha Wikiquote
	Gintikangan nga mga kasuratan tikang ha Wikisource
	Mga imahe ngan medya tikang ha Commons
	Mga sumat notisya tikang ha Wikinews
	Pagkukuhaan hin pagtuon tikang ha Wikiversity